جرمگیری و ارتودنسی دندان

جرمگیری و ارتودنسی دندان

به رسوبات روی دندانها و لثه ها که به علت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد میشود جرم میگویند.جرم دندان علاوه بر اینکه یکی از دلایل اصلی بوی بد دهان است میتواند عاملی خطرناک برای سلامت دندان ها باشد و همچینین باعث تغییر رنگ دندان ها نیز میشود.جرم دندان میتواند به پوسیدگی دندان و همچنین بیماری های لثه منجر شود.بعضی عوامل مانند مصرف زیاد قهوه، چای و سیگار میتوانند سرعت جرم گرفتن دندان را زیاد کنند.

عوامل تشکیل جرم بروی دندان


بزاق دهان بطور معمول داری املاح زیادی است که در قسمت های از دندان که معمولا با غذا و مسواک کمتر در تماس است رسوب می کند. که به مرور زمان مانده موادغذایی و میکروب های دهانی به این رسوبات اضافه می شود و تشکیل پلاک که لایه اولیه جرم بروی دندان است را می دهد. اگر به مرور زمان برای از بین بردن این پلاک ها از مسواک ونخ دندان استفاده نکنیم این پلاک ها به مرور حجیم می شود و به رسوبات آهکی زرد یا تیره رنگ تبدیل می شود. پس در نتیجه این جرم ها از تجمع پلاک های که به موقع تمیز نشده اند بروی دندان ایجاد می شوند که بدنبال آن بوی بد دهان، پوسیدگی دندان، تیرگی دندان و بیماری لثه را بدنبال دارد.

این جرم ها به مرور زمان باعث تخریب پایه های دندان می شود ودر نتیجه سلامت دندان ها را نیز تهدید می کند. برداشتن این جرم ها به طور دوره ای نقش بسیار زیادی در زیبایی وسلامت دندان نیز دارد.

تفاوت بین سفید کردن و جرم‌گیری دندان‌ها


غالباً تفاوت بین سفید کردن و جرم‌گیری دندان‌ها گیج‌کننده است. در حالی که با استفاده از هر دو روش دندان‌های شما سفیدتر می‌شود اما سفید کردن دندان‌ها بیشتر با اهداف زیبایی انجام می‌شود زیرا در فرایند سفید کردن دندان‌ها تمرکز بر سفید کردن و براق کردن دندان‌ها است.

به عبارت دیگر، جرم‌گیری فرایندی است که با برداشتن پلاک‌ها و جرم‌های روی دندان که باعث جذب باکتری روی دندان می‌شوند به افزایش سلامت دندان‌های شما کمک می‌کند. هدف اصلی در فرایند جرم‌گیری دندان‌ها حفظ تمیزی دندان‌ها است و کمتر به سفیدی دندان‌ها توجه می‌شود. همچنین پیشگیری از بیماری پریودنتال یا التهاب و عفونت لثه نیز از دیگر کاربردهای جرم گیری دندان است. از آنجا که معمولاً فرایندهای جرم‌گیری با استفاده از مواد شیمیایی قوی که باعث سفید شدن دندان‌ها می‌شود، انجام نمی‌شود؛ خطرات احتمالی و عوارض کمتری نیز به همراه دارد.

جرم گیری چگونه انجام می‌شود؟


برای انجام جرم گیری دو روش دستی و اولتراسونیک یا فراصوت وجود دارد.

  • جرم گیری با قلم یا ابزار دستی

در این روش دندانپزشک با استفاده از قلم جرم گیری به صورت دستی پلاک و رسوبات تجمع یافته در سطح دندان و بین دندانها را برمی‌دارد. از آنجایی ‌که پلاک با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شود دندانپزشک برای تمیز کردن پلاک دندانی باید به حس لامسه اتکا کرده و هر کجا که لکه های زبر در سطح دندان وجود دارد آن را تمیز کند.

  • جرم گیری با قلم اولتراسونیک

ابزارهای فراصوتی در دنیای پزشکی استفاده گسترده‌ ای دارند. در دندانپزشکی از ابزارهای اولتراسونیک برای پاک کردن پلاک سطح دندان‌ها استفاده می‌شود. به این صورت که ارتعاشات شدید قلم اولتراسونیک باعث شل شدن رسوبات و کنده شدن آنها از سطح دندان می‌شود. از طرفی اسپری آب دائماً دندان را خنک می‌کند تا در حین کار حرارت بیش از اندازه بالا نرود و دندان آسیب نبیند.

بروساژ یعنی چه؟


احتمالا شما هم واژه بروساژ را همراه با جرمگیری دندان دیده یا شنیده‌اید. بد نیست بدانید دندانپزشکان با آغشته کردن دندان‌ها به خمیر مخصوص و نصب برس کوچکی روی یک وسیله خاص چرخشی اقدام به بروساژ سطوح دندانی می‌کنند که این کار معمولا بعد از جرمگیری و برای ایجاد سطح صیقلی روی دندان و همچنین حذف رنگ‌ها و لکه‌هایی که چسبندگی زیادی ندارند، استفاده می‌شود.این روزها یکی از درمان‌های زیبایی که مردم از دندانپزشکان می‌خواهند، سفید کردن دندان است. یادتان باشد دندانپزشک شما هنگام جرمگیری، رسوبات رنگی و املاح ته‌نشین شده روی دندان‌ها را برمی‌دارد و در نتیجه رنگ داخلی دندان تغییر نخواهد کرد و نباید انتظار سفیدی و درخشندگی داشته باشید؛ هر چند به دلیل از بین رفتن لایه جرم، کمی تغییررنگ را احساس می‌کنید ولی در بلیچینگ  (روشی برای سفید کردن دندان‌ها) ماده‌ای به نام پراکسید هیدروژن به درون ساختار مینایی دندان نفوذ کرده و باعث اکسید شدن رنگدانه‌ها و در نتیجه سفید شدن دندان‌ها می‌شودکه اگر انجام شود باید بعد از درمان ارتودنسی انجام شود . از طرفی این کار بیشتر جنبه زیبایی دارد، در حالی که جرمگیری یک اقدام درمانی است

فواید و مزایای جرمگیری دندان


برطرف‌ شدن بوی بد دهان – بسیاری از افراد دائماً دهانشان بو می‌دهد و برخی دیگر گهگاهی دچار بوی بد دهان می‌شود. در هر صورت معمولاً عامل بوی بد دهان خود دهان بوده و جرمگیری نقش مهمی در حذف منشا بو ایفا می‌کند. بسیاری از افراد تصور می‌کنند علت بوی بد دهان شان، غذاهایی است که مصرف کرده اند در حالی که معمولاً چنین نیست. در اکثر موارد تجمع جرم و رسوب در سطح دندان‌ها و لثه علت اصلی بوی بد دهان است. تنها راه رهایی از این وضعیت و درمان قطعی بوی بد دهان پاک کردن جرم و رسوب دندان‌ها است. همچنین برای جلوگیری از تشکیل جرم و رسوب باید حداقل روزی دو مرتبه مسواک بزنید و یک مرتبه نخ دندان کشید. زبان نیز منشأ مهمی برای پنهان شدن ذرات غذا و ایجاد بوی بد می‌باشد بنابراین هر بار که مسواک می‌زنید زبان خود را نیز با مسواک تمیز کنید.

حفظ سلامت قلب و جلوگیری از بیماری‌های قلبی – مطالعات بی ‌شماری ارتباط بین سلامت دهان و دندان و سلامت بدن را بررسی کرده ‌اند. این مطالعات نشان داده ‌اند عفونت لثه تأثیری مستقیم بر سلامت سیستم قلبی عروقی ما می‌گذارد. یکی از دلایل این ارتباط، سهولت گسترش عفونت لثه به سایر بخش‌های بدن از طریق جریان خون می‌باشد. خطر بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، سکته مغزی، دیابت و بسیاری از بیماری‌های خطرناک و تهدید کننده زندگی را می‌توان با اقدامات ساده ‌ای مانند پاک کردن جرم و رسوب دندان با جرمگیری کاهش داد.

صرفه‌جویی در هزینه‌ های درمانی – مراقبت از سلامت دندان‌ها و لثه در خانه از نیاز جدی به درمان‌های پرهزینه دندانپزشکی جلوگیری نماید. درمان‌های دندانپزشکی اغلب بسیار پر هزینه و پر دردسر هستند. با جرمگیری و چکاپهای منظم دندانپزشکی از بروز پوسیدگی دندان جلوگیری کرده و در صورت ابتلا به آن در مراحل اولیه با درمان‌های بسیار ساده مشکل را برطرف می‌کنید و مانع پیشرفت بیماری و عوارض پر هزینة بعدی می‌شوید. اگر چه ممکن است درمان پوسیدگی کوچک دندان نیز هزینه به دنبال داشته باشد اما مسلماً گسترش پوسیدگی و در نتیجه نیاز به عصب‌ کشی و یا کشیدن دندان و پس از آن کاشت ایمپلنت و مراقبت‌های بعدی از آن بسیار پر هزینه‌تر خواهد بود.

سلامت بارداری – تحقیقات بسیاری بر روی سلامت دهان و دندان در دوران بارداری انجام شده است که نشان می‌دهد عفونت لثه در دوران بارداری می‌تواند تأثیرات نامطلوب و حتی خطرناکی بر سلامت مادر و جنین داشته باشد. جرمگیری از بیماری لثه پیشگیری کرده و آن را در مراحل اولیه به سادگی درمان می‌نماید.

آیا جرمگیری موجب حساس شدن دندان ها می شود ؟


جرم ها به دلیل اینکه ضخامتی بر روی دندان ها ایجاد می کنند مانند یک عایق حرارتی عمل می کنند . پس از انجام جرمگیری مراجعین تصور می کنند که دندان هایشان حساس شده ولی پزشک به آن ها اطمینان می دهد که این حساسیت موقتی می باشد و پس از چند روز از بر طرف می شود . استفاده از دهانشویه ها و خمیر دندان های حساسی زدا در این دوره به رفع حساسیت دندانی کمک میکند .

نویسنده:دکتر مهرداد فتحیان
بورد تخصصی ارتودنسی از دانشگاه بوستون آمریکا
دکتر مهرداد فتحیان متخصص ارتودنسی و درمان ارتوپدیک فک و صورت هستند. ایشان در سال های 1994- ۱۹۹8 در وونکور مشغول به تحصیل در رشته دندانپزشکی بوده‌اند. سپس با کسب رتبه برد دندانپزشکی با نمره ۹۶ درصد و ثبت تحقیق در زمینه ارتودنسی با همکاری .Dr David Kennedy از میان کلیه داوطلبان این رشته، رتبه Match 9 در بین ۲۵۰۰۰ شرکت کننده جهت ورود به دانشگاه‌های آمریکا را کسب نمود. وی در دانشگاه بوستون آمریکا که به جهت سطح علمی یکی از بهترین دانشگاه های دنیا است، زیر نظر اساتیدی از جمله Dr. Bednar, Dr. Blau ,Dr. Drizen , Dr. Walker و Dr. Gianelly (مخترع روش Bidimensional ) موفق به کسب تخصص در زمینه ارتودنسی شد. دکتر فتحیان این دوره را نیز با رتبه اول و معدل ۹۷ درصد طی نمود و موفق به دریافت لوح و جایزه از این دانشگاه شد.
پس از این دوره جهت دریافت درجه Master یک سال دیگر به آموزش خود در این دانشگاه ادامه داد و تحقیقی دیگر با همکاری Dr. Gianelly به ثبت رساند. دکتر فتحیان در سال ۲۰۱۱ پس از ۱۹ سال کار و تحصیل به ایران بازگشت.
نویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Facebookنویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Googleنویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Instagramنویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Linkedinنویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Youtube