سوالات متداول درباره ارتودنسی: ۳۰ پرسش مهم درباره بریس دندان

درمان ارتودنسی به اصلاح نامرتبی دندان ها (مالاکلوژن) و یا ناهنجاری های فک ها می پردازد. نامرتبی و بدفرمی دندان ها به خاطر وجود چندین عوامل ژنتیکی یا محیطی رخ میدهد. به طور مثال، نامرتبی دندان ها میتواند از فرم ناصحیح فک ، مکیدن انگشت و از دست دادن دندان ها ایجاد شود. مالاکلوژن یا نامرتبی دندانی به مشکلاتی در دندان ها برمیگردد. کجی، چرخش، نهفتگی، شلوغی یا فاصله دار بودن دندان ها، نمونه هایی از مالاکلوژن دندانی هستند. از طرفی دیگر، مالاکلوژن ها یا ناهنجاری های اسکلتی به فک ها برمیگردد که میتوانند منجر به نامرتبی، چرخش و اندازه ی نامناسب دندان ها شوند. برای تعیین نوع و شدت نامرتبی و ناهنجاری دندان ها و فک و هر گونه مشکلات بالقوه ای که در آینده ممکن است برای دندان هایتان ایجاد شود، باید دندان هایتان معاینه شوند و عکس رادیولوژی از دندان ها و فک هایتان گرفته شود. بعد از آن متخصص ارتودنسی میتواند براساس انتظارات تان،سبک زندگی و شدت نامرتبی ، درمان مناسبی را برای شما توصیه کند.

درمان ارتودنسی چیست؟

مراحل جراحی ارتودنسی و درمان آن به شرح زیر است:

مرحله ۱ 

این روش درمانی در سنین پایین و قبل از کامل شدن فرآیند رشد تمام دندان های دائمی شروع می شود. هدف از این مرحله مراقبت اولیه از فرآیند رشد دندان ها و شروع فرآیند تصحیح مال اکلوژن آسیب زا است که تصحیح آن ممکن است در آینده دشوار یا حتی غیر ممکن باشد. این مرحله از درمان نیاز به استفاده از روش های ارتودنسی قدیمی در طول سنین نوجوانی را از بین نمی برد. برای مثال در طول این مرحله از درمان متخصص ارتودنسی(ارتودنتیست) سعی می کند مشکلات قرار گرفتن دندان ها بر روی یکدیگر یا مشکلات فک را درمان کرده و ایجاد سایر مشکلات شدید پیش دندانی و اوربیت، و مسائل مربوط به زیبایی و فیزیولوژی را شناسایی نماید.

مرحله ۲

این روش درمانی مربوط به درمان ارتودنسی قدیمی می باشد. این مرحله ممکن است با افتادن آخرین دندان های شیری شروع شده و تا سن ۱۲ سالگی که دندان های آسیاب ارزیابی یا صاف می شوند، ادامه پیدا کند. این دوره درمان معمولاً به ۲ تا ۳ سال زمان نیاز دارد.

اگر شخصی  ناهنجاری فکی داشته باشد ولی به دلیل پایان سن بلوغ و اتمام رشد،  امکان اصلاح رشد فک وجود نداشته باشد دو راهکار برای درمان جراحی ارتودنسی او وجود خواهد داشت:

• ارتودنسی جبرانی (کاموفلاژ)
• ارتودنسی همراه با جراحی زیبایی فک و صورت

جراحی فک توسط یک جراح دهان و فک و صورت و به منظور اصلاح بسیاری از ناهنجاری‌های اسکلتی و دندانی جزئی و اساسی از جمله نامرتبی فک و دندان ها انجام می‌شود. اشخاصی که تحت جراحی فک قرار می‌گیرند از مزیت بهبود عملکرد مفاصل فک (برای مثال، جویدن، صحبت کردن و تنفس) بهره‌مند خواهند شد. با اینکه ممکن است ظاهر بیمار در اثر جراحی بطور چشمگیری بهبود یابد، اما جراحی فک و صورت عمدتاً جهت اصلاح مشکلات عملکردی انجام می‌شود.

مزایای احتمالی درمان ارتودنسی چیست؟

•  داشتن لبخندی زیباتر
• خجالت فرد از ظاهر خود در طی دوران بحرانی بلوغ و رشد خود کمتر می شود.
• عملکرد بهتر دندان ها
• افزایش میزان اعتماد به نفس
• بهتر تمیز شدن دندان ها
• بهبود توزیع نیرو در دندان ها و الگوی قرار گیری دندان ها روی هم
• سلامت بیشتر دندان ها و لثه ها در بلند مدت
• جابه جا کردن دندان های دائمی در موقعیت های مناسبتر
• کاهش خطر آسیب به دندان های جلویی که روبه بیرون امده اند
• کمک به بهینه کردن درمانهای دندانپزشکی دیگر

 علائمی که نشان میدهند که به سیم کشی دندان نیاز داریم چیست؟

• دندان های جلویی در فک بالا خیلی جلوتر از دندان های پایین قرار دارند یا به عبارتی "جلو آمده" هستند.
• هنگامی که دنداهای را روی هم قرار میدهید، دندان های جلویی فک بالا قسمت بیشتری از دندان های پایین را میپوشانند (دیپ بایت).
•  دندان های جلویی فک بالا در پشت یا در داخل دندان های جلویی فک پایین قرار میگیرند (اندربایت).
• هنگامی که دندان ها را روی هم قرار میدهید، دندان های بالا و پایین به یکدیگر نمی رسند (اپن بایت).
• دندان های شلوغ یا به هم ریخته ( روی هم قرار گرفته)
• خط وسط دندان های بالا و پایین روی هم منطبق نیستند.
• عادت های غلطی مانند مکیدن شست یا انگشتان دست که تا شش یا هفت سالگی ادامه داشته باشد.
• مشکلاتی در جویدن غذاها
• پوسیدگی ناجور و بیش از حد دندان ها
• هنگامی که فکها را روی هم قرار میدهید، فک پایین به یک طرف منحرف می شود.
• فاصله ی بین دندان ها

انواع بریس ها چیست؟

متخصص ارتودنسی از بریس ها برای کمک به بهبود ظاهر و اصلاح خط لبخند دندان بیمار استفاده می کند. امروزه انواع مختلف بریس ها وجود دارند که استفاده از آنها برای رفع مشکلات ارتودنسی و طرح لبخند زیبا امکان پذیر است. این بریس ها به شرح زیر هستند:

•  بریس های همرنگ دندان
•  بریس های سرامیکی
•   بریس های زبانی یا مخفی یا لینگوال
• بریس های ارتودنسی دایمون
•  بریس های نامرئی
• بریس های دارای براکت فلزی

ارتودنسی نامرئی چیست؟

در واقع ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین) تکنیکی است که بدون نیاز به بریس‌های سیمی ثابت، و تنها با استفاده از بریس‌های متحرک  شفاف که به صورت سفارشی و مطابق نیازهای شما ساخته می‌شوند، دندان هایتان را صاف می‌کند. معمولاً هزینه ارتودنسی نامرئی با استفاده از بریس‌های نامرئی کمی بیشتر از بریس‌های معمولی است. هزینه توسط سازنده تعیین می‌شود. متخصص ارتودنسی می‌تواند تخمین بهتری از قیمت به شما بدهد. عوامل مؤثر در هزینه‌ها عبارتند از میزان مرتب کردن دندان که باید انجام شود و تعداد بریس‌هایی که باید در طول درمان به کار ببرید.

در چه سنی باید درمان ارتودنسی را  شروع کرد؟

درمان ارتودنسی را میتوان در هر سنی شروع کرد. بسیاری از مشکلات ارتودنسی را در صورتی که قبل از کند شدن رشد فک تشخیص داده شوند، میتوان به آسانی برطرف کرد. درمان زودهنگام به این معنا است که میتوان از انجام عمل جراحی فک و مشکلات جدیتر در بیمار جلوگیری کرد متخصصین ارتودنسی توصیه میکنند که همه ی کودکان در سن ۷ سالگی یا زودتر ، جهت معاینه، به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند، این مراجعه در صورتی است که والدین کودک، دندان پزشک یا منخصص اطفال متوجه ی مشکلی در فک و دندان های او شوند.

مرحله ی اول و دوم درمان ارتودنسی چیست؟

مرحله ی ۱ یا ارتودمسی پیشگیری، یک درمان ارتودنسی محدود است (یعنی تنها از اکسپاندر یا بریسهای کوچک یا پارسیال استفاده می شود) و قبل از اینکه دندان های دائمی رشد کنند و معمولا بین سنین شش سال و ده سال انجام میگیرد. این درمان گاهی اوقات برای ایجاد فضایی بیشتر برای رشد دندان ها، اصلاح کراس بایت، اوربایت، اندربایت یا عادتهای مضر برای دندان ها انجام می شود.

مرحله ۲، مرحیه درمان کلی نام دارد زیرا شامل سیم کشی کامل دندان ها می شود که بعد از رویش کامل دندان های دائمی ، معمولا بین سنین یازده و سیزده سالگی انجام میگیرد.

آیا افراد بزرگسال نیز میتوانند از درمان ارتودنسی استفاده کنند؟

درمان ارتودنسی میتوانند برای هر سنی موفقیت آمیز باشد. همه افراد خواهان داشتن لبخندی زیبا و دندان هایی سالم هستند. بیست تا بیست و پنج درصد از بیماران ارتودنسی را افراد بزرگسال تشکیل می دهند.

درمان ارتودنسی چگونه است؟

سیم کشی های دندان فشار ملایمی را روی دندان ها وارد میکنند تا آنها را به تدریج به موقعیت مناسب هدایت کننند. براکتهایی که روی دندان ها قرار میگیرند و سیم قوسی که آنها را به یکدیگر متصل می کند، از مولفه های مهم در این درمان هستند. وقتی سیم قوسی در براکتها قرار میگیرد، سعی میکند تا یه فرم اصلی خود برگردد. درنتیجه، فشاری را به دندان هایتان وارد میکند که باعث می شود به موقعیت جدید و مناسبتری حرکت کنند.

درمان ارتودنسی چقدر طول میکشد؟

مدت زمان درمان ارتودنسی در هر فردی متفاوت است، اما مدت زمان میانگین از یک سال تا دو سال است.مدت زمان درمان ارتودنسی میتواند تحت تاثیر میزان رشد و اصلاح لازم برای دندان ها متغیر باشد. طول این درمان به میزان همکاری بیمار نیز بستگی دارد. رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام مراجعات منظم و سر وقت، عوامل مهمی در سر وقت تمام شدن این درمان هستند.

آیا سیم کشی ارتودنسی درد دارد؟

قرار دادن سیم ها و براکتها بروی دندان دردی ندارد. وقتی سیم کشی ها روی دندانتان قرار گرفتند و با سیم های قوسی به هم متصل شدند ،ممکن است برای چند روز کمی احساس درد  و سوزش در دهانتان داشته باشید. نزدیک به دو هفته طول میکشد تا لب ها و قسمت داخلی لپ هایتان به این سیم کشی ها عادت کنند.

آیا سیم کشی های دندان اختلالی در ورزش کردنتان ایجاد میکند؟

خیر. اگرچه توصیه می شود که هنگامی که بیمار در فعالیتهای ورزشی حاضر می شود، بهتر است از محافظ های دهانی برای محافظت از دندان ها و سیم کشی ها استفاده کند. دندان پزشک محافظ دهانی را به بیمار میدهد که به دندان ها اجازه میدهد تا در حین درمان ارتودنسی، حرکت کنند.

آیا سیم کشی های دندان مشکلی در نواختن آلات موسیقی ایجاد میکند؟

خیر. اگرچه ممکن است کمی طول بکشد تا فرد به این وضعیت عادت کند. به علاوه، میتوان از کاورهای سیم کشی برای جلوگیری از ایجاد مشکل و ناراحتی استفاده کرد.

آیا باید در حین درمان ارتودنسی به دندانپزشک مراجعه کرد؟

بله. باید همچنان هر شش ماه به دندانپزشک عمومی تان برای تمیز کردن و معاینه ی دندان هایتان مراجعه کنید. در برخی موارد  بیمار باید در حین ارتودنسی مراجعات بیشتری به دندانپزشک داشته باشد.

آیا دندان هایم در حین رشد ، نامرتب خواهند شد؟

خیر، اینگونه نخواهد بود. فضای موجود برای دندان های جلویی با رشد فکتان افزایش نخواهد داشت. در اکثر افراد، بعد از رویش دندان های آسیاب دائم، با بالا رفتن سن فضای موجود برای دندان های جلویی کاهش خواهد یافت.

آیا باید برای سیم کشی کردن دندان ها، دندان هایم را بکشم؟

گاهی اوقات برای رسیدن به نتایجی بهتر در درمان ارتودنسی، باید دندان ها کشیده شوند. دندان هایی صاف و مرتب و صورتی متوازن و متقارن از اهداف ارتودنسی هستند. اگرچه، بخاطر تکنولوژیهای جدید بکار رفته در روش های ارتودنسی امروزی، همیشه برای انجام ارتودنسی نیازی به کشیدن دندان نیست.

هر چند وقت باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد؟

نوبت های ارتودنسی طبق نیازها و شرایط هر بیمار برنامه ریزی می شوند. اکثر بیمارانی که از سیم کشی دندان استفاده میکنند، هر ۵ تا ۱۰ هفته ای یکبار باید مراجعه کنند. اگر وضعیت بخصوصی پیش بیاید که به بررسی بیشتری نیاز دارد، دندان پزشک قرارهای مراجعه ای را برای ان در نظر میگیرد.

آیا در روزی که سیم کشی روی دندان هایم قرار میدهم، میتوانم به مدرسه برگردم؟

بله. هیچ دلیلی برای نرفتن به مدرسه به خاطر انجام ارتودنسی وجود ندارد

آیا آمپول زده می شود؟

خیر. برای درمان ارتودنسی نیازی به تزریق امپول نیست.

آیا متخصص ارتودنسی از بریس های بازیافتی استفاده می کند؟

خیر! متخصصان اعتقاد دارند برای هر بیمار باید از بریس های اختصاص جدید به منظور دستیابی به بهترین نتایج ممکن برای درمان ارتودنسی استفاده شود.

آیا غذاهایی وجود دارد که نمیتوانم در حین درمان ارتودنسی بخورم؟

بله. در شروع این درمان، متخصص ارتودنسی دستورالعمل کاملی را به شما خواهد داد و لیست کاملی از غذاهایی که باید از آنها پرهیز کنید در اختیاز شما قرار میدهد. برخی از این غذاهای عبارتند از : یخ، آبنبات سفت، سبزیهای خام و غذاهای چسبنده (مانند کارامل و تافی). برای رعایت توصیه هایی که دندان پزشک به شما میکند ، از مراجعه اورژانسی برای ترمیم سیم کشی های شکسته یا آسیب دیده دوری کنید.

در حین درمان ارتودنسی باید چند بار در روز دندان هایم را مسواک بزنم؟

بیمار باید دندان های خود را حداقل چهار بار در روز مسواک بزند (بعد از هر وعده ی غذایی و قبل از خواب). متخصص ارتودنسی به بیمار نشان خواهد داد که چگونه با داشتن سیم کشی، نخ دندان بکشد یا دندان هایش را مسواک بزند و ممکن است در صورت نیاز، یک محصول فلوراید مخصوصی را برای او تجویز کند.

مراجعه ی اورژانسی چیست؟

اگر سیم کشی ها باعث درد خیلی زیاد شوند و یا چیزی از آنها بشکند، باید به دندان پزشک مراجعه کنید.

آیا درمان ارتودنسی میتواند در حالی که کودک هنوز دندان شیری دارد، انجام بگیرد؟

بله.برخی مشکلات ارتودنسی تنها به درمان اولیه و زودهنگام ارتودنسی در کودکی نیاز دارند. اگرچه در صورتی که بیمار هنوز امادگی لازم را برای درمان نداشته باشد، دندان پزشک تنها رشد بیمار را پیگیری میکند تا وقتی که زمان مناسب برای شروع درمان فرا رسد.

اگر کودک در مرحله ی اول درمان است، آیا به سیم کشی کامل دندان نیاز خواهد داشت؟

بهترین کار این است که فرض بگیرید که کودکتان بعد از مرحله ی اول درمان، به سیم کشی کامل دندان ها نیاز خواهد داشت. دوره ی بعد از اتمام مرحله ی اول ارتودنسی را " دوره ی استراحت" مینامند که در طی آن رشد و رویش دندان ها به دقت دنبال می شود. در طی این دوره، اطلاعات و توصیه ایی برای دوره ی درمان بعدی در اختیار والدین و بیمار قرار خواهد گرفت.

آیا کودک من به اکسپاندر (بسط دهنده) نیاز خواهد داشت؟

در پایان معاینه ی اولیه، متخصص ارتودنسی مشخص خواهد کرد که آیا بیمار به اکسپاندر نیاز دارد یا خیر.

آیا با وجود داشتن روکش دندان و دندان از دست رفته میتوانم از سیم کشی ارتودنسی استفاده کنم؟

بله. دندانی که روکش شده است درست مانند یک دندانی است که یک پرشدگی ساده دارد. وقتی دندانی می افتد، درمان ارتودنسی به مرتب ماندن دندان های باقی مانده کمک خواهد کرد.

در حین استفاده از سیم کشی دندان یا نگه دارنده ی ارتودنسی (ریتینر)، چگونه میتوانم از دندان هایم مراقبت کنم؟

• همیشه به یاد داشته باشید که بعد از هر وعده ی غذایی دندان هایتان را مسواک بزنید و حداقل روی یکبار نخ دندان بکشید.
• مراقب باشید که از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید و از دندان پزشک خود بپرسید که آیا به دهانشویه فلورایدی نیاز دارید یا خیر. این محصول به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک خواهد کرد.
• اگر هنگام خوردن غذا، ریتینر را از دهانتان خارج میکنید، حتما دندان هایتان را مسواک بزنید؛ نخ دندان بکشید و به یاد داشته باشید که ریتینر را در جعبه ی خود قرار دهید تا گم یا شکسته نشود.
• همچنین باید ریتینر یا نگه دارنده ی ارتودنسی تان را تمیز نگه دارید، برای این کار میتوان با یک مسواک نرم و یک خمیر دندان آن را به آرامی مسواک بزنید. همچنین میتوانید طبق دستور دندان پزشک، آن را در محلول مخصوص دندان مصنوعی قرار دهید. از قرار دادن ریتینر در آب جوش یا ماشین ظرفشویی خودداری کنید.
• در حین درمان ارتودنسی، سعی کنید از  غذاهای حاوی قند زیاد خودداری کنید زیرا موجب افزایش مقدار باکتریهایی را که در دهانتان رشد میکنند می شود و درنتیجه منجر به تشکیل پلاک و پوسیدگی دندان خواهد شد.
• از خوردن غذاهای چسبنده و جویدنی (مانند کارامل ، آدامس، پاستیل)، خوراکی های سفت ۰مانند ابنبات سفت، آجیل ها و تکه های یخ) یا هر نوع غذایی که ممکن است در بین سیم ها گیر کند (مانند ذرت بلال، نان شیرینی های خیلی نرم،گوشت دنده، تافی و غیره) خودداری کنید .
• مراجعه به دندانپزشک عمومی را به طور منظم انجام دهید. توصیه میکنیم که همچنان هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.

چرا باید یک متخصص ارتودنسی را برای این کار انتخاب کنم؟

دندان ها و گاهی اوقات کل ساختار صورت با درمان ارتودنسی به طور دائمی تغییر داده می شوند. پس این درمان باید به درستی و با روشهایی صحیح انجام شود. متخصصان ارتودنسی دوره های تخصصی و پیشرفته ای را در این زمینه دیده اند که آنها را قادر می سازد تا درمانهای حرفه ای و منحصربفردی را برای بیمارانشان ارائه دهند.

تفاوت بین یک ارتودنتیست و یک دندان پزشک چیست؟

متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست) یک دندان پزشک عمومی است که حداقل دو سال بیشتر برای آموزش تمام وقت در حوزه ارتودنسی صرف کرده و به این ترتیب دارای تخصص خاص در این حوزه از مشکلات دهان و دندان است. در واقع مسئولیت های متخصص ارتودنسی صاف کردن دندان ها، ایمپلنت دندان (کاشت دندان) و بر طرف کردن مشکلات فک و صورت است.

کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.

نویسنده:دکتر مهرداد فتحیان

بورد تخصصی ارتودنسی از دانشگاه بوستون آمریکا

دکتر مهرداد فتحیان متخصص ارتودنسی و درمان ارتوپدیک فک و صورت هستند. ایشان در سال های 1994- ۱۹۹8 در وونکور مشغول به تحصیل در رشته دندانپزشکی بوده‌اند. سپس با کسب رتبه برد دندانپزشکی با نمره ۹۶ درصد و ثبت تحقیق در زمینه ارتودنسی با همکاری .Dr David Kennedy از میان کلیه داوطلبان این رشته، رتبه Match 9 در بین ۲۵۰۰۰ شرکت کننده جهت ورود به دانشگاه‌های آمریکا را کسب نمود. وی در دانشگاه بوستون آمریکا که به جهت سطح علمی یکی از بهترین دانشگاه های دنیا است، زیر نظر اساتیدی از جمله Dr. Bednar, Dr. Blau ,Dr. Drizen , Dr. Walker و Dr. Gianelly (مخترع روش Bidimensional ) موفق به کسب تخصص در زمینه ارتودنسی شد. دکتر فتحیان این دوره را نیز با رتبه اول و معدل ۹۷ درصد طی نمود و موفق به دریافت لوح و جایزه از این دانشگاه شد.
پس از این دوره جهت دریافت درجه Master یک سال دیگر به آموزش خود در این دانشگاه ادامه داد و تحقیقی دیگر با همکاری Dr. Gianelly به ثبت رساند. دکتر فتحیان در سال ۲۰۱۱ پس از ۱۹ سال کار و تحصیل به ایران بازگشت.