انواع ارتودنسی دندان (بریس) برای رفع مشکلات جزئی و اساسی دندانها
ارتودنسی مقولهای است که احتمالا هر نوجوانی در برههای از زمان با آن مواجه میشود. ارتودنسی به صاف و ردیف شدن دندانها کمک میکند و فضای کافی برای دندانهای دیگر هم ایجاد میکند. این روش در طول یک دوره زمانی با وارد کردن فشار ملایمی به دندانها, آنها را در جهت خاص و درست حرکت میدهد. همانطور که دندانها حرکت میکنند، استخوان داخل دهان هم به یک سمت حرکت میکند و باعث میشود همه دندانها به راحتی در لثه قرار گیرند. مسلما ارتودنسی به بهبود سلامت دهان و دندان کمک شایانی میکند و لبخند زیباتری را برای افراد به ارمغان میآورد . قبل از شروع درمان، باید هر گونه مشکلات ارتودنسی تشخیص داده شود. تشخیص مناسب شامل مطالعات دقیق, اشعه ایکس، عکس و حتی قالب گیری دندان برای تعیین مشکل مورد نظر است وپس از این مراحل درمان شروع میشود. با توجه به مشکل دندانپزشکی شما دکتر تصمیم میگیرد که کدام نوع ارتودنسی برای شما مناسب است. (برای اطلاعات بیشتر در زمینه ارتودنسی این مقاله را بخوانید)
فهرست مطالب
قسمتهای مختلف ارتودنسی
ارتودنسی از اجزاء مختلفی ساخته شده است، اما براکت ارتودنسی و سیم ارتودنسی مهمترین قطعات ارتودنسی هستند. براکتها قطعاتی هستند که مستقیما به دندانها متصل میشوند و سیمهای ارتودنسی به براکتها متصل میشوند. در حقیقت سیمها به حرکت دندان کمک میکنند. برخلاف آنچه که خیلی از ما فکر میکنیم، براکتها فقط به عنوان دستگیره برای سیمها عمل میکنند. سیم ارتودنسی فشار ملایم و مداومی به دندانها اعمال میکند و این باعث میشود دندانها در موقعیت مناسب قرار گیرند. بندهای الاستیک(حلقه کشی) هم برای این است که دندانهای بالایی و پایینی درست روی هم قرار بگیرند.
انواع مختلف ارتودنسی ثابت و متحرک
درمان ارتودنسی به این معنی نیست که دهان شما پر از فلز وسیمهای اعصاب خورد کن باشد. طی چند دهه گذشته بریس متحرک(بریس متحرک) به رشد و تکامل خود ادامه داده و نسبت به بریس سنتی فلزی و ارتودنسی ثابت(ارتودنسی ثابت) درمان غیر جراحی و محتاطانهتری محسوب میشود. در بعضی مواقع، ارتودنسی ثابت نتایج موثرتری نسبت به ارتودنسی متحرک ارائه میکند، اما این بدان معنا نیست که ارتودنسی متحرک کیفیت خوبی ندارد. هر دو نوع درمان مزایای خاص خود را دارند و درمانی که برای یک فرد مناسب است ممکن است برای دیگری موثر نباشد. انواع مختلف براکت به شرح زیر است:
ارتودنسی فلزی سنتی
بریسهای فلزی از فولاد ضد زنگ درجه یک ساخته شدهاند. بر خلاف طرحهای نسل اول که براکتهای بزرگ دورتا دور کل دندان قرار میگرفتند، نمونههای جدید و امروزی براکتهای کوچکتری دارند که به طور مستقیم به سطح هر دندان متصل میشوند. در ارتودنسی فلزی، سیمهای نازک، در سرتاسر دندانهای بالا و پایین کشیده میشوند. اتصالات الاستیک رنگی، براکتها را به سیمها متصل میکنند که فشار ملایمی روی دندانها وارد میکنند و به تدریج آنها را به موقعیتهای مورد نظر منتقل میکنند. بریسهای فلزی برای دندان های نامرتب یا دندان های شلوغ و کسانی که مشکلات جدی بایت دارند به شدت توصیه میشود. آنها خیلی محکم هستند و به ندرت میشکنند. همچنین ارزانترین نوع بریس در بازار هستند. براکتهای فلزی ممکن است با پوست تماس پیدا کنند و باعث تحریک لثهها و گونهها شوند. به بیمارانی که بریس فلزی دارند توصیه میشود از خوردن غذاهای چرب و سفت خودداری کنند تا آسیبی به براکتها وارد نشود.
ارتودنسی سرامیکی
ارتودنسی سرامیکی از مواد ترکیبی شفاف ساخته شدهاند و نسبت به ارتودنسی فلزی کمتر دیده میشوند. سطح شفافیت ارتودنسی سرامیکی در درجات متفاوت موجود است و شما میتوانید از ارتودنسی سرامیکی استفاده کنید که به رنگ طبیعی دندانهای شما باشد. به همین دلیل، معمولا نوجوانان و بزرگسالانی که در مورد ظاهرشان نگران هستند از ارتودنسی سرامیکی استفاده میکنند. به علت شفافیت آنها، نیاز به توجه و مراقبت بیشتری از دهان و دندان دارند تا هیچ لکهای روی آنها ایجاد نشود. سیگار کشیدن و خوردن مقدار زیادی قهوه باعث میشود ارتودنسی شما لکه بگیرد! در واقع براکتهای سرامیکی رنگ نمیگیرند، بلکه سیمهای الاستیک و اتصالاتی که براکت را محکم روی دندان نگه داشتهاند, رنگ میگیرند. اگر ارتودنسی سرامیکی شما لکه گرفت، هر زمان که بخواهید میتوانید آن را تعویض کنید معمولا هر ماه اینکار انجام میشود.
همچنین ارتودنسی سرامیکی نسبت به ارتودنسی فلزی مقاومت کمتری دارد و آسیب پذیرتراست. احتمالا ممکن است لب پر شوند، ترک بردارند و یا به راحتی بشکنند. به دلیل این که، این بریسها فقط بر روی مجموعه دندانهای بالا قرار میگیرند و این دندانها خیلی در امر جویدن دخالت ندارند معمولا آسیبی به آنها وارد نمیشود. در کل، ارتودنسی سرامیکی خیلی کمتر قابل مشاهده هستند، و میتوانید دندانهای خود را سریعتر از ارتودنسی نامرئی حرکت بدهید و هزینه کمتری هم نسبت به ارتودنسی فلزی دارند! اما به دلیل اهمیت زیاد دوباره تأکید میکنیم که اگر شما ارتودنسی سرامیکی را انتخاب میکنید نیاز به مراقبت بیشتری دارد چون به سرعت لکه میگیرد!
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی نامرئی(الاینرهای شفاف) روش جدیدی برای صاف کردن دندانها است این الاینرها به صورت سفارشی ساخته میشوند که فقط و فقط مخصوص شما درست شدهاند. قالب الاینر از جنس پلاستیک نرم و نامرئی ساخته میشود که به راحتی بر روی دندانها قرار میگیرند. اگر به طور صحیح از ارتودنسی نامرئی استفاده شود به آرامی و به تدریج جای دندانها به محل جدید تغییر میکند. الاینرهای شفاف پلاستیکی تقریبا هر دو هفته یکبار تا زمانی که دوره درمان کامل شود, عوض میشوند اما هیچ کدام از براکتهای فلزی یا سیمها اینطور نیستند. استفاده از ارتودنسی نامرئی به جای ارتودنسی فلزی بدین معنی است که نیاز به مراجعه مکرر به ارتودنتیست نخواهید داشت. شما به راحتی و با کمترین مداخله در زندگی روزمره میتوانید به لبخند زیبا و جذاب دست پیدا کنید. این الاینرها به دلیل قابلیت جابجایی که دارند خیلی راحتتر از ارتودنسی فلزی تمیز میشوند و دیگر لازم نیست مثل ارتودنسی فلزی نگران تحریک لثه یا گونههای خود باشید.
ارتودنسی نامرئی برای بزرگسالان مناسب هستند
به ارتودنسی نامرئی ,"ارتودنسی بزرگسالان" هم گفته میشود، برای نوجوانان و بزرگسالانی که میخواهند دندانهای خود را درست کنند اما در عین حال نمیخواهند کسی متوجه شود روش مناسبی است. این الاینرهای پلاستیکی در واقع نامرئی هستند، و تقریبا غیرقابل مشاهده هستند. به دلیل اینکه این الاینرها قابل جابه جایی هستند رعایت بهداشت دهان و دندان نیز آسانتر است. با استفاده از این الاینرها غذا خوردن و مسواک زدن ,نخ دندان کشیدن راحتتر است و چیزی هم لای دندانها گیر نمیکند.
شما در طی مراحل درمان میتوانید با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری روند پیشرفت دندانهایتان به طرف محل درست خود مشاهده کنید، همچنین میتوانید نتیجهای که در پایان درمان در انتظار شماست را از این طریق ببینید. به طور کلی، درد ارتودنسی نامرئی خیلی کمتر است ,حفظ و نگهداری آن نسبتا سادهتر از ارتودنسی فلزی است، اما تیم دندانپزشکی با توجه به شرایط شما همیشه بهترین درمان را به شما پیشنهاد میکند. همین امروز با ما تماس بگیرید تا مشاوره لازم به شما ارائه شود.
برای دریافت پاسخ سوالات خود در زمینهی سن ارتودنسی به این صفحه رجوع کنید.
ارتودنسی خود لیگاچور
بر خلاف بریسهای فلزی، ارتودنسی خودلیگاچور برای نگه داشتن سیمهای ارتودنسی روی براکت نیازی به اتصالات فلزی یا الاستیکی ندارند. این به معنی کاهش اصطکاک است که منجر به کاهش ناراحتی، پیگیری و مراجعه به ارتودنتیست و همینطور کوتاهتر شدن فرایند درمان میشود. البته ارتودنسی خود لیگاچور نقطه ضعفهایی نیز دارد مثلا ممکن است گیرهها باز شوند، گیر کنند یا حتی بشکنند که اغلب به دلیل جویدن چیزهای سفت و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد میشود.
ارتودنسی دیمون: نتایج سریعتر و درد کمتر
آیا از درد و ناراحتی ارتودنسی میترسید؟ پس ارتودنسی دیمون همان چیزی است که شما دنبال آن هستید، چون به جای مکانیزم الاستیک, مکانیزم اسلایدی دارد. این درمان نتایج سریعتری به همراه دارد و همچنین نیازی نیست که در حین درمان به طور مکرر به ارتودنتیست مراجعه کنید. دندانهای شما خود به خود حرکت میکنند و به همین دلیل درد کمتری دارند چون هم فشار کمتری به آنها وارد میشود و هم اصطکاک کمتری ایجاد میکند. شایان ذکر است که ارتودنسی دیمون گرانتر است و ممکن است در ابتدا باعث سوزش شود اما بعد از اینکه به آن عادت پیدا کردید برطرف میشود. البته، این ارتودنسی مانند ارتودنسی فلزی قابل مشاهده است، مگر اینکه از الاینرهای شفاف یا نامرئی استفاده کنید.
ارتودنسی لینگوال: راهی برای پنهان کردن ارتودنسی
آیا دوست دارید هیچ کس متوجه ارتودنسی شما نشود؟ پس احتمالا بریسهای لینگوال (بریسهای پشت دندانی)بهترین انتخاب برای شما هستند. این کار به همان شیوهی ارتودنسی فلزی انجام میشود، اما سیمها و براکتها در قسمت داخلی دندانها قرار میگیرند و زمانی که شما لبخند میزنید اصلا مشخص نیستند. ممکن است گزینه فوق العادهای به نظر برسد، اما در حقیقت یک سری اشکالاتی هم دارد. اول از همه اینکه، گرانتر هستند و اگر مشکلات دندانهای شما زیاد باشد، برای شما مناسب نیستند. علاوه بر اینها ، احساس ناراحتی بیشتری نسبت به دیگر انواع ارتودنسی دارند، مخصوصا در ابتدا، و تنظیمات آنها دشوارتر است و هنگام مراجعه به ارتودنتیست نیاز به زمان بیشتری نسبت به ارتودنسی معمولی دارند. به علاوه، چون آنها در داخل دندانها قرار میگیرند، ممکن است تمیز کردن آنها خیلی دشوار باشد.
چرا بندهای ارتودنسی شل میشوند؟
بندهای ارتودنسی (کش ارتودنسی) حلقههای کوچکی هستند که از فولاد ضد زنگ ساخته شدهاند که در طی درمان ارتودنسی به طور موقت به دندان آسیابی اول و دوم چسبانده میشوند. معمولا آنها خیلی زود به زود شل میشوند. بندهای ارتودنسی با استفاده از نوعی سیمان مخصوص به طور موقت به دندانها محکم میشود. به دلیل اینکه سیمان به راحتی از روی دندان پاک میشود، بندهای ارتودنسی نسبتا راحت از جا در میآیند. گاهی اوقات شرایطی پیش میآید که باعث میشود بند ارتودنسی را در بیاوریم از جمله این موارد:
- جویدن غذاهای سفت که باعث وارد شدن فشار روی بندها میشود
- مصرف آبنبات چسبناک مانند کارامل یا تافی
- اتصال ناموفق بین دندان و بند ارتودنسی
- عاداتی مانند جویدن یخ یا جویدن مداد
- تغییر ناگهانی بایت که ناشی از حرکت دندانها و نحوه قرار گیری دندانهای بالا و پایین روی یکدیگر است
اگر بندهای ارتودنسی شل شد چه کار کنیم؟
وقتی بندهای ارتودنسی شل شدند، باید با متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک تماس بگیرید. وقتی یک براکت ارتودنسی شل میشود به سیم متصل میماند اما اگر بند ارتودنسی شل شد، چون به سیم ارتودنسی متصل نیست به راحتی از دندان جدا میشود. اگر بند ارتودنسی از دندان جدا شود، ممکن است آن را قورت بدهید یا باعث خفگی شما شود.
اگر همان روزی که بند ارتودنسی شل شد ارتودنتیست در دسترس شما نبود میتوانید یکی از این روشهای خود مراقبتی موقت را امتحان کنید:
- با استفاده از انگشتان دست و یا یک موچین تمیز، بند شل را از دندان خود جدا کنید.
- از یک نفر بخواهید با انتهای مسواک ارتودنسی یا موچین تمیز، بند ارتودنسی شل شده را از دندان جدا کند. پس از اینکه بند ارتودنسی را درآوردید، آن را توی یک کیسه پلاستیکی کوچک بگذارید و وقت ملاقات بعدی که با ارتودنتیست دارید همراه خودتان ببرید.
- اگر سیم ارتودنسی که به بند ارتودنسی متصل شده لثههایتان را اذیت میکند، با استفاده از یک ناخن گیر تمیز سیم را از ته نزدیک براکت دندان مجاور بچینید. مقدار کمی از موم ارتودنسی را روی انتهای تیزی سیم قرار دهید.
ترجیحا همان روزی که بند ارتودنسی یا براکت شل میشوند به ارتودنتیست خود اطلاع بدهید. هر چه قدر مدت زمان طولانیتری، بندهای ارتودنسی شل شده و یا شکسته باشند درمان ارتودنسی هم بیشتر طول میکشد. اگر ارتودنسی دارید باید هنگام غذا خوردن مراعات کنید و غذاهای نامناسب نخورید و از عادتهای بدی که در بالا ذکر شد اجتناب کنید تا از شل شدن بندهای ارتودنسی جلوگیری کنید. اگر درمورد ارتودنسی سوالی دارید یا میخواهید بدانید چطور میتوانید از وارد شدن آسیب به آنها جلوگیری کنید با ارتودنتیست خود مشورت کنید.