سن مناسب ارتودنسی با در نظر گرفتن رشد ساختارهای فک ودندان

بریس ارتودنسی

بریس ارتودنسی به اصلاح مشکلات دندان از قبیل شلوغی دندان کمک می‌کند. معمولا متخصص ارتودنسی پس از بررسی وضعیت دندان و فک که بر نحوه جویدن و قورت دادن مواد غذایی و ظاهر دهان تاثیر می‌گذارند، نصب بریس را پیشنهاد می‌کند. طبق اظهارات متخصصین ارتودنسی بر اساس وسعت مشکلات دندانی بیمار باید حدود ۱۲ تا ۳۰ ماه بریس روی دندان قرار داشته باشد. به طور کلی هیچ گونه محدودیت زمانی در خصوص انجام ارتودنسی وجود ندارد و همه افراد می‌‌توانند متقاضی درمان با بریس باشند زیرا هر یک از بیماران به شیو‌ه‌ای مختلف به درمان پاسخ می‌دهند. به طور کلی نصب به موقع بریس ارتودنسی روی دندان برای کسب نتایج بهتر و سریع‌تر اهمیت بسیار زیادی دارد. تصمیم گیری برای شروع درمان نیازمند مراجعه به متخصص ارتودنسی و انجام ارزیابی‌های اولیه است. والدین نقش بسیار مهمی را در خصوص تعیین زمان درمان کودکان خود ایفا می‌کنند. امروزه بزرگسالان نیز تمایل بیشتری برای درمان ارتودنسی و مرتب کردن دندان‌های خود دارند. متخصصان پیشنهاد می‌کنند که درمان ارتودنسی در دوران کودکی آغاز شود زیرا با صرف هزینه کمتری همراه است و معمولا طول درمان در کودکان در مقایسه با بزرگسالان نسبتاً کوتاه‌تر است.

در صورت مواجه شدن با علائم هشدار دهنده زیر، لازم است با متخصص ارتودنسی جهت سیم کشی دندان کودکان ملاقات شود:

  • از دست دادن پیش از موعد یا دیر هنگام دندان های شیری
  • ایجاد مشکل در جویدن یا گاز گرفتن
  • بوی بد دهان
  • مکیدن انگشت یا سایر عادت های نامطلوب دهانی
  • شلوغی دندان کودکان، قرارگیری نامناسب، یا مسدود شدن مسیر رشد دندان ها در دهان
  • صدا دادن فک، جلو آمدگی یا عقب نشینی آن
  • ایجاد مشکل در صحبت کردن
  • گاز گرفتن گونه یا بافت داخل دهان
  • جلو آمدگی دندان ها
  • عدم تماس دندان ها با یکدیگر با یک الگوی مناسب یا قرار نگرفتن آنها بر روی یکدیگر
  • عدم توازن یا تقارن در اعضای صورت
  • دندان قروچه یا سایش دندان ها به یکدیگر

مطابق بررسی های انجمن ارتودنسی آمریکا، در صورت مشاهده شرایط فوق ممکن است زمان برنامه ریزی ملاقات با یک متخصص ارتودنسی برای شما فرا رسیده باشد.

 

درمان زودهنگام ارتوپدی فک و صورت


درمان

در سن هفت سالگی فک ها و دندان ها به یک مرحله کلیدی از فرآیند رشد خود می رسند. انجمن ارتودنسی آمریکا پیشنهاد می دهد این سن مناسب ارتودنسی است و همچنین برای بررسی وضعیت دندان ها یا مشکلات بالقوه آنها نیز مناسب است. درمان هایی که ممکن است در این سن برای بیمار استفاده شوند، دارای اهداف زیر هستند:

  • تاثیرگذاری بر فرآیند رشد فک به شیوه مناسب
  • کاهش نیاز احتمالی به کشیدن دندان دائمی کودکان
  • کاهش نیاز به انجام عمل جراحی فک
  • پایین آوردن ریسک آسیب دیدگی به خاطر جلو آمدگی دندان های پیشین
  • اصلاح عادت های مضر دهانی و آسیب به فک و دندان شیری
  • بهبود زیبایی و افزایش عزت نفس

با وجودی که روش های درمانی مورد استفاده در سنین جوانی می تواند تغییرات شگرف در شلوغی دندان برای فرد به همراه داشته باشد، برای اکثر کودکان مشاهده و تحت نظر داشتن شرایط احتمالاً تنها چیزی است که به آن نیاز می باشد. به هر حال، باید بیان کرد هیچ محدودیت در انتخاب بهترین سن ارتودنسی وجود ندارد. متخصصان این مرکز در طول روز بسیاری از کودکان که به دنبال روش های درمانی مناسب مانند سیم کشی دندان کودکان به منظور بهبود وضعیت ظاهری یا برای اهداف سلامتی هستند را ملاقات می کنند.با وجود اینکه سن مناسب ارتودنسی، سنین پایین است اما سی درصد تمام بیماران ارتودنسی دندان افراد بزرگسال هستند.

مراحل ارتوپدی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان


 مراحل

 مرحله هدایت رویش دندان (قبل از ارتودنسی)

 مرحله هدایت رویش دندان یک مرحله منفعل از ارزیابی ارتودنسی و بررسی وضعیت رشد دندان و صورت است. در این مرحله متخصص ارتودنسی از بیمار می‌‌خواهد بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی ارتودنسی، هر سه تا دوازده ماه یک بار به مطب مراجعه کند تا مراحل چکاب انجام شود. ممکن است در این مرحله متخصص ارتودنسی کشیدن برخی از دندان‌های شیری را پیشنهاد دهد تا دندان‌های دائمی به درستی جوانه بزنند و بیمار به مشکل بر نخورد.

 مرحله اول

 مرحله اول درمان در سال‌های رشد کودک و در سنین ۷ تا ۹ سالگی انجام می‌شود. در این دوران می‌توان با استفاده از وسایل ارتوپدی مخصوص رشد، بریس و وسایل دیگر به اصلاح مشکلات مربوط به دندان و فک پرداخت. مرحله اول درمان می‌تواند در آینده از ضروری بودن عمل جراحی جلوگیری کند، از کشیدن دندان‌های دائمی در آینده پیشگیری کند و نیاز به درمان‌های بیشتر را در آینده کاهش دهد و پس از اتمام همه مراحل درمان ارتوپدی به ایجاد نتایج پایدارتر کمک نماید. مرحله اول درمان حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه طول می‌کشد و تا زمانی از وسایل ارتودنسی استفاده می‌شود که همه دندان‌های دائمی جوانه بزنند. اکثر بیماران تقریباً در سن ۱۲ سالگی به مرحله دوم درمان نیاز دارند تا دوره درمان آنها کامل شود و وضعیت بایت آنها اصلاح گردد.

 مرحله دوم درمان ارتودنسی

 مرحله دوم درمان ارتودنسی پس از رویش اکثر دندان‌های دائمی یا همه آنها و در سن ۱۱ تا ۱۳ سالگی انجام می‌شود. هنگامی‌که همه دندان‌ها یا تعداد زیادی از آنها رشد کردند درمان ارتودنسی کامل می‌‌شود. در این مرحله فرآیند درمان می‌تواند شامل وسایل متحرک یا بریس کامل دندان‌های بالا و پایین باشد. هدف از انجام مرحله دوم درمان اصلاح مشکلات مربوط به بایت و اصلاح مشکلات زیبایی است.

 استفاده از نگه دارنده

نگه دارنده

 در این مرحله بیمار باید از نگه دارنده استفاده کند. نگهدارنده وسیله‌ای است که باید پس از خارج کردن بریس به صورت تمام وقت یا پاره وقت استفاده شود. نگه دارنده به گونه‌ای طراحی شده است که به دندان کمک می‌‌کند در یک موقعیت مناسب و پایدار قرار بگیرد تا استخوان‌ها و عضلات بتوانند با وضعیت جدید دهان مطابقت پیدا کنند. مرحله دوم درمان ارتودنسی به پایدار بودن نتایج حاصل از درمان کمک می‌کند. از آنجایی که با گذر زمان وضعیت بدن تغییر می‌‌کند ممکن است دندان‌ها نیز در حالت نامطلوبی قرار بگیرند، به علاوه برخی از روش‌های درمان ارتودنسی ظاهر دندان‌ها را به طور کامل تغییر می‌‌دهد.

 ارتودنسی جراحی یا درمان ارتوگناتیک

جراحی

 در مواردی که عدم مطابقت فک بالا و پایین شدید است ممکن است بیمار علاوه بر درمان ارتودنسی به عمل جراحی نیز نیاز داشته باشد. عمل جراحی پس از رشد کامل دندان و فک انجام می‌‌شود و معمولاً جراح انجام آن را به اواسط درمان موکول خواهد کرد. جراح پلاستیک فک و صورت به انجام این عمل جراحی می‌پردازد و از نزدیک با بیمار همکاری می‌کند تا نتایج مورد انتظار به دست بیاید.

روش های درمان ارتودنسی برای افراد بزرگسال


استفاده از سیم دندان دیگر فقط برای کودکان نیست. وضعیت تراز بندی دندان ها ممکن است در همه سنین دچار تغییر شود. به این ترتیب در این کلینیک مجموعه ای از روش های درمانی متنوع برای گروه های سنی مختلف شامل افراد بزرگسال طراحی شده و مورد استفاده قرار می گیرد. روش های درمان ارتودنسی در سنین بالاتر می تواند تاثیر زیاد بر ویژگی های ظاهری فرد و عزت نفس وی داشته باشند. علاوه بر این، بهبود سطح سلامت دندان ها و لثه ها نیز برای افراد از اهمیت زیاد برخوردار است. کج شدن دندانها و مشکلات مربوط به گاز گرفتن همچنین می تواند با مشکلات لثه و از بین رفتن استخوان، پوسیدگی دندان، فرسایش غیر عادی مینا و سطوح دندان، سر درد و درد در مفصل فک (TMJ , TMD) ارتباط داشته باشد. به هر حال برای این مشکلات روش های درمانی مناسب وجود دارد! تکنیک ها و ابزارهای جدید مورد استفاده در ارتودنسی می تواند به کاهش قابل توجه ناراحتی فرد، کاهش تعداد دفعات لازم برای ملاقات با پزشک، و کوتاه شدن طول مدت درمان کمک کرده و بیمار می تواند از بین این روش های درمانی روش مناسب را برای خود انتخاب نماید. روش های درمانی در این حالت می تواند شامل بریس های فلزی، بریس های شفاف، یا تراز کننده های نامرئی باشد.

پیشنهادات فعلی برای بریس های مورد استفاده افراد بزرگسال

متخصصان این مرکز از آخرین تکنولوژی بریس برای افزایش راحتی بیمار در سن مناسب ارتودنسی ، کاهش تعداد دفعات لازم برای ملاقات با پزشک و کوتاه کردن طول مدت درمان استفاده کرده و همیشه ویژگی ها و زیبایی ظاهری بیمار را در طول درمان مورد توجه قرار می دهند. توجه داشته باشید روش قبلی پیچیدن حلقه های فلزی دور هر دندان مربوط به گذشته است و دیگر کاربرد ندارد!

 در درمان ارتودنسی فرآیند حرکت دندان چگونه انجام می‌شود؟


 به طور طبیعی فشار کمی که در بلند مدت به دندان وارد می‌شود باعث حرکت کردن آن خواهد شد. فشاری که برای حرکت کردن دندان‌ها ضروری است با استفاده از وسایل متعدد ارتودنسی ایجاد می‌شود. استفاده از بریس یا براکت و اتصال آنها به دندان توسط سیم رایج ترین روشی است که برای اصلاح دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تعویض دوره‌ای این سیم‌ها باعث می‌شود که به دندان فشار وارد شود. کودکان در مراحل مختلف درمان به هدگیر، نگه دارنده، کش ارتودنسی و موقعیت دهنده نیاز دارند. اکثر جلسات مراجعه به متخصص ارتودنسی به فاصله ۴ تا ۶ هفته انجام می‌شود تا دندان‌ها فرصت کافی برای حرکت کردن را داشته باشند.

 نحوه مراقبت از ارتودنسی در کودکان با بزرگسالان تفاوت ندارد


 هنگامی‌که درمان ارتودنسی شروع می‌شود متخصص ارتودنسی نحوه مراقبت صحیح از بریس را به بیمار یاد می‌دهد. بیمار باید پس از هر بار غذا خوردن دهان و دندان خود را تمیز کند. تمیز کردن دندان و مدار کار دشواری است و مواد غذایی به راحتی بین دندان و بریس گیر می‌‌افتند. در صورتی که مواد غذایی گیر افتاده بین دندان در براکت‌ها خارج نشوند می‌‌توانند باعث از بین رفتن مینای دندان شوند بنابراین مهمترین وظیفه بیمار این است که دهان خود را تمیز نگه دارد. در صورتی که مواد غذایی بین دندان و براکت جمع شوند بیمار شاهد علائم حاصل از بیماری لثه خواهد بود. لثه دچار تورم و خونریزی می‌شود و فشار ناشی از بیماری لثه باعث کند شدن حرکت دندان خواهد شد.

 مسواک زدن

 مسواک زدن

اگر شما از بریس استفاده می‌‌کنید باید روزی ۴ تا ۵ بار دندان‌های خود را مسواک بزنید:

  • شما باید دندان‌های جلو و عقب، بین سیم‌ها و لثه بالا و پایین را مسواک بزنید تا مواد غذایی باقی مانده در این نقاط خارج شوند.
  • به طور صحیح دندان‌های خود را مسواک بزنید و تصور کنید که از بریس یا سایر وسایل ارتودنسی استفاده نمی‌کنید.
  • برای مسواک زدن دندان‌های خود باید مسواک را با زاویه ۴۵ درجه نسبت به لثه قرار دهید و با حرکات چرخشی و تمیز کردن دندان‌های خود بپردازید.
  • سپس این کار را با سطح داخلی دندان‌های بالا انجام دهید.
  • سپس به سراغ دندان‌های پایین بروید و مراحل ۱ و ۲ را تکرار کنید.
  • در آینه به دندان‌های خود نگاه کنید تا از تمیز شدن همه آنها اطمینان حاصل نمایید. نباید ذرات مواد غذایی و پلاک بین براکت و سیم باقی بمانند.

 نکته: اگر هنگام مسواک زدن لثه شما دچار خونریزی شد نباید از مسواک زدن دندان‌های خود اجتناب کنید، بهتر است به کمک مسواک تحریک این نقاط را ادامه دهید. کاملا دقت کنید که مسواک را در همه نقاط دهان خود بچرخانید تا زیر خط لثه شما نیز تمیز شود. در صورتی که به طور صحیح دندان‌های خود را مسواک بزنید پس از ۳ تا ۴ روز خونریزی لثه قطع خواهد شد و مجددا لثه سطح سلامت خود را به دست خواهد آورد.

 در طول درمان ارتودنسی استفاده از نخ دندان را به کودک خود یاد دهید

در طول درمان

 به کودکان خود یاد دهید که حداقل روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنند. استفاده از نخ دندان مخصوص اهمیت بسیار زیادی دارد.

 استفاده از ژل یا دهان شویه حاوی فلوراید برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی پیشنهاد خواهد شد.

 مراقبت از وسایل ارتودنسی

با استفاده از مسواک و خمیر دندان مناسب به تمیز کردن نگه دارنده بپردازید و کاملاً دقت کنید که همه نقاط آن را به خوبی تمیز کنید. هر بار که به متخصص ارتودنسی مراجعه می‌کنید باید نگه دارنده را نیز با خود به مطب ببرید. از زبان زدن به نگه دارنده خودداری کنید زیرا این کار باعث آسیب دیدگی دندان شما خواهد شد. هرگز نگه دارنده خود را درون پارچه یا دستمال کاغذی نگذارید زیرا ممکن است دیگران متوجه نشوند و آن را دور بیندازد. از قرار دادن آن در جیب لباس خود اجتناب کنید زیرا احتمال شکستن یا گم شدن آن وجود دارد. گرمای بیش از حد باعث خراب شدن نگهدارنده خواهد شد.

 مراقبت از الاستیک ارتودنسی

 در صورتی که الاستیک ارتودنسی آسیب دیده باشد به طور مداوم به دندان ضربه می‌‌زند و باعث ایجاد درد بیشتر خواهد شد. معمولاً احساس درد دندان در فواصل زمانی مراجعه به متخصص ارتودنسی به معنای استفاده نادرست از هدگیر یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. باید الاستیک ارتودنسی به طور صحیح و در محلی که متخصص ارتودنسی گفته است قرار داده شود و بیمار از همه آنها استفاده کند اما باید هنگام مسواک زدن الاستیک ارتودنسی را خارج نماید. بیمار باید طبق دستور متخصص ارتودنسی روزی یک یا دو بار الاستیک را عوض کند.

 رژیم غذایی مناسب

 رژیم

 

 

مواد غذایی زیر را به قطعات کوچک تقسیم کنید و با
دندان‌های آسیاب آن‌ها را بجوید

از خوردن مواد غذایی سفت مانند خوراکی‌های زیر خودداری
کنید

از خوردن غذاهای چسبناک مانند خوراکی‌های زیر خودداری
کنید

سیب، هویج، بلال، پیتزا، هلو، بال مرغ، گوشت دنده و کرفس

لبه‌های خشک پیتزا، انواع مغزها، شیرینی سفت و خشک،
دانه‌های ذرت، جویدن یخ، خوردن تخمه

کارامل، شیرینی‌های دارای کارامل، مربا، آدامس، شکلات یا
کارامل سیب، تافی، آدامس خرسی

 

 چرا انجام دادن درمان ارتودنسی در سنین کودکی اهمیت بسیار زیادی دارد؟


 تحقیقات نشان داده است هنگامی‌که هنوز فرد در حال رشد است و بدن او انعطاف پذیری بالایی دارد می‌توان به راحتی به اصلاح مشکلات حاد ارتودنسی پرداخت. پزشکان با اصلاح مشکلات فک و صورت در سنین کودکی می‌‌توانند دهان را برای رویش دندان‌های دائمی آماده کنند. در صورتی که دندان‌های دائمی فضای کافی برای رویش داشته باشند به صورت صاف و مرتب کنار هم قرار خواهند گرفت. در صورتی که دندان‌ها صاف باشند پس از برداشتن بریس مجددا روی هم قرار نخواهند گرفت. پس از آنکه رویش دندان‌های دائمی تا سن ۱۲ تا ۱۴ سالگی کامل شد بریس ارتودنسی روی دندان قرار داده می‌شود تا وضعیت دندان‌ها بهبود یابد و فک بالا و پایین تناسب بهتری با یکدیگر داشته باشند. به این ترتیب می‌‌توان گفت که مرحله نهایی درمان به سرعت انجام می‌‌شود و نسبت به مراحل قبل راحت‌تر است. معمولا این مرحله حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه طول می‌کشد و تا زمانی که همه دندان‌های دائمی رشد نکنند این مرحله آغاز نخواهد شد.

 انجام دادن درمان ارتودنسی در دو مرحله معمولاً باعث ایجاد نتایج عالی می‌شود و باعث می‌شود نیازی به انجام جراحی فک و کشیدن دندان‌های دائمی نباشد. درمان ارتودنسی زمانی به اتمام می‌رسد که هنوز برخی از دندان‌های شیری وجود دارند که به این مرحله، مرحله اول گفته می‌شود. بخش آخر درمان که مرحله دوم نام دارد زمانی انجام می‌شود که همه دندان‌های دائمی ‌روییده باشند.

آیا شکاف لب و شکاف کام کودکان با ارتودنسی درمان می شود؟

شکاف لب و شکاف کام ازجمله نقوص صورت می‌باشند که در طی آن‌ها، بخش بالایی لب که باید قبل از تولد به یکدیگر متصل شوند، از هم جدا می‌مانند. همین اتفاق می‌تواند برای سقف دهان یا کام نیز رخ دهد. شکاف کام زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های تشکیل‌دهنده‌ی یک ساختار کافی نبوده و بافت‌های موجود نیز به یکدیگر متصل نباشند. این نقص در شکل‌گیری اولیه‌ی جنین رخ‌داده و در اکثر موارد علت آن نامشخص است. بااین‌حال به نظر می‌رسد که بروز این عارضه به عوامل ژنتیکی و محیط رشد جنین در طول بارداری بستگی دارد.

اگر  بعد از دندان در آوردن کودک دلبندتان متوجه شدید که دچار مشکل شکاف لب و کام و مشکلات ناشی از آن است باید فورا به درمان آن بپردازید، زیرا درمان این مشکل در اوایل کودکی تاثیر بسزایی خواهد داشت، در درمان شکاف لب و کام علاوه بر جراحی، درمان‌های ارتودنسی نیز نقش مهمی در برطرف ساختن این مشکل دارند. پزشکان و متخصصان ارتودنسی با استفاده از روش‌های بخصوصی و مراقبت‌های ویژه‌ای به شما و کودکتان در رفع این مشکل و ادامه زندگی به عنوان فردی عادی و سالم یاری خواهند رساند.

نویسنده:دکتر مهرداد فتحیان
بورد تخصصی ارتودنسی از دانشگاه بوستون آمریکا
دکتر مهرداد فتحیان متخصص ارتودنسی و درمان ارتوپدیک فک و صورت هستند. ایشان در سال های 1994- ۱۹۹8 در وونکور مشغول به تحصیل در رشته دندانپزشکی بوده‌اند. سپس با کسب رتبه برد دندانپزشکی با نمره ۹۶ درصد و ثبت تحقیق در زمینه ارتودنسی با همکاری .Dr David Kennedy از میان کلیه داوطلبان این رشته، رتبه Match 9 در بین ۲۵۰۰۰ شرکت کننده جهت ورود به دانشگاه‌های آمریکا را کسب نمود. وی در دانشگاه بوستون آمریکا که به جهت سطح علمی یکی از بهترین دانشگاه های دنیا است، زیر نظر اساتیدی از جمله Dr. Bednar, Dr. Blau ,Dr. Drizen , Dr. Walker و Dr. Gianelly (مخترع روش Bidimensional ) موفق به کسب تخصص در زمینه ارتودنسی شد. دکتر فتحیان این دوره را نیز با رتبه اول و معدل ۹۷ درصد طی نمود و موفق به دریافت لوح و جایزه از این دانشگاه شد.
پس از این دوره جهت دریافت درجه Master یک سال دیگر به آموزش خود در این دانشگاه ادامه داد و تحقیقی دیگر با همکاری Dr. Gianelly به ثبت رساند. دکتر فتحیان در سال ۲۰۱۱ پس از ۱۹ سال کار و تحصیل به ایران بازگشت.
نویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Facebookنویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Googleنویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Instagramنویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Linkedinنویسنده:دکتر مهرداد فتحیان on Youtube