آنچه که باید قبل از ارتودنسی بدانید(مشاوره اولیه،بررسی وضعیت دندان)
بریس‌های دندانی در سال‌های اخیر تغییرات فراوانی داشته‌اند. در میان مردم، سوءبرداشت‌های زیادی درباره انواع بریس و نحوه یافتن دندانپزشک برای انجام درمان ارتودنسی وجود دارد. این نوشتار سعی دارد تمام مسائل پایه‌ای که باید پیش از شروع چندین سال درمان ارتودنسی، بدانید را در اختیارتان بگذارد.
مواردی که باید پیش از درمان ارتودنسی بدانید
قبل از شروع درمان ارتودنسی، دانستن موارد زیر می تواند در تصمیم گیری شما تاثیر بسزایی داشته باشد:
هیچ محدودیت سنی‌ای برای بریس‌های دندانی نیست
هنگامی که اکثر مردم به ارتودنسی فکر می‌کنند، تصویر یک نوجوان در ذهن آنها نقش می‌بندد. ولی هر روزه تعداد بیشتری از بزرگسالان برای دریافت درمان ارتودنسی به دندانپزشکان مراجعه می‌کنند. تا وقتی که دندان‌ها و لثه‌های شما سالم باشند، می‌توانید از مزایای صاف شدن دندان‌هایتان نیز بهره ببرید. یکی از مهمترین مسائلی که باید در نظر داشته باشید وضعیت لثه‌ها و استخوان‌های فک شماست. اگر دچار لثه‌های ناسالم، مقادیر زیادی از عقب نشینی لثه یا تحلیل استخوان شده‌اید، استفاده از ارتودنسی برای شما توصیه نمی‌شود، زیرا فشاری که این درمان روی لثه‌های شما می‌آورد می‌تواند باعث عوارض ناخواسته‌ای شود.
چرا مردم در بزرگسالی از ارتودنسی استفاده می‌کنند؟ معمولاً به این خاطر که وقتی کودک بودند خانواده‌شان توان پرداخت پول درمان ارتودنسی را نداشته است. حال که به سن جوانی رسیده‌اند می‌خواهند لبخند خود را زیباتر کرده و سلامت دندانی خود را بهبود بخشند. برخی از بزرگسالان در کودکی یا بزرگسالی از بریس استفاده می‌کردند، ولی از ریتینر، استفاده نمی‌کردند که همین مسئله باعث شده دندان‌هایشان مجدداً کج شود. ضمناً برخی از افراد نیز هستند که مشکلات پیچیده‌ای دارند، که ممکن است شامل جراحی و ارتودنسی باشد.
بایت مناسب به اندازه صاف بودن و زیبایی دندان‌ها اهمیت دارد
بسیاری از مردم فکر می‌کند که ارتودنسی تنها برای صاف کردن دندان‌هاست. در حقیقت درمان ارتودنسی نتایج خیلی بیشتری دارد. متخصص ارتودنسی بسیاری از موارد در اولین جلسه مشاوره شما بررسی می‌کند. آیا دندان‌هایتان صاف هستند؟ آیا به خوبی روی هم چفت می‌شوند؟ آیا زبانتان از دندان‌های جلوییتان بیرون می‌زند؟ آیا فک شما درد می‌کند یا صدا می‌دهد؟ آیا دندان‌هایتان بیش از حد بهم فشرده‌اند یا فاصله‌های بزرگی بین آنهاست؟ آیا تمام دندان‌های شیری‌تان ریخته است؟ آیا دندان‌ها و لثه‌های سالمی دارید؟ آیا مشکلات در تنفس یا صحبت کردن دارید؟
یکی از مهمترین چیزهایی که متخصص ارتودنسی معاینه می‌کند، "بایت" شماست. بایت در واقع نحوه چفت شدن دندان‌های بالایی و پایینی شماست در هنگام باز و بسته کردن دهان. متخصصین ارتودنسی به همان اندازه‌ای دغدغه زیباتر کردن دندان‌هایتان را دارند، دغدغه نحوه عملکرد دهانی شما را نیز دارند. هر چه باشد، دندان‌های صاف به چه دردی می‌خورند اگر نتوانید با آنها به خوبی غذا بجویید یا حرف بزنید یا اگر دچار سردردهای TMJ شوید؟
متخصص ارتودنسی تخصص بیشتری از دندانپزشک دارد
متخصص ارتودنسی به طور ویژه تخصص خود را در حرکات دندان و عملکرد فک گذرانده است ولی دندانپزشکان خیر. برخی از دندانپزشکان واحدهای کمی را برای یادگیری نحوه انجام ارتودنسی شفاف (نامرئی) یا سایر انواع درمان ارتودنسی، گذارنده‌اند ولی این تخصص اصلی آنها نیست. پس از این مرحله آنها باید چند سال را صرف یادگیری انحصاری حرکات دندان، عملکرد فک و زیبایی صورت نمایند. پس از این دوره، آنها باید در امتحان مخصوصی قبول شوند تا در برد تخصصی پذیرفته گردند. هنگامی که متخصص ارتودنسی خود را انتخاب می‌کند، حتماً دقت کنید که او در برد تخصصی پذیرفته شده باشد. از این طریق، می‌توانید مطمئن باشید که پزشکتان کاملاً تخصص دیده و این که آنها در کار خود معیارهای خاصی را رعایت می‌کنند.
معمولاً جلسه مشاوره رایگان است. هرچند جلسه که دوست دارید شرکت کنید!
بسیاری از مردم، توسط دندانپزشکان یا دوستانشان به متخصص ارتودنسی ارجاع داده می‌شوند. بسیاری از متخصصین ارتودنسی هزینه‌ای برای جلسه مشاوره نمی‌گیرد معمولاً جلسه مشاوره رایگان است! اگر از یک متخصص ارتودنسی خوشتان نیامد یا خواستید چند گزینه برای بررسی داشته باشید، هیچ اشکالی ندارد. نگران نباشید، دلخوری برای کسی پیش نخواهد آمد. در حقیقت، معمولاً فکر خوبی است که حداقل دو یا سه گزینه را پیش از انجام ارتودنسی بررسی کنید. این موضوع هنگامی ضرورت می‌یابد که متخصص ارتودنسی به شما توصیه کرده که دندانی را بکشید، یا اگر مورد شما پیچیده است. راه‌های زیادی برای حرکت دادن دندان‌ها وجود دارد و متخصصین مختلف ارتودنسی از رویکردهای مختلفی استفاده می‌کنند. معمولاً هیچ "راه یگانه و درستی" وجود ندارد. شما باید مطالبی که متخصصین ارتودنسی مختلف به شما می‌گویند را بررسی کرده و تصمیم بگیرید که با نظر کدامیک راحت‌تر بوده و می‌توانید از پس مخارج آن برآیید.
هنگامی که متخصص ارتودنسی خود را انتخاب کردید، قالبی از دهان شما گرفته می‌شود و همچنین عکس رادیولوژی پانارومیک نیز از حفره دهانی شما تهیه خواهد شد (بعلاوه گاهی اوقات تصاویری را از صورتتان نیز می‌گیرند). با استفاده از این ابزارها، متخصص ارتودنسی می‌تواند یک طرح درمانی را برای شما بنویسد. تا وقتی که او این کار را انجام دهد، او در مورد آنچه که برای ترمیم لبخند شما مورد نیاز است، تنها "حدس‌هایی" می‌زند. هنگامی که کار طرح درمان به پایان رسید، او دقیقاً خواهد دانست که باید چه کار کند. در این مرحله، باید به مطب پزشک بازگردید و او تمام جزئیات را برای شما توضیح خواهد داد، از جمله هزینه قطعی درمان.
نوع براکت‌ها به اندازه‌ای که فکر می‌کنید مهم نیست
هرکسی نمی‌تواند کاندید مناسبی برای ارتودنسی شفاف یا سایر "درمان‌ها با بریس‌های نامرئی" باشد. بیشتر بزرگسالان با این امید به دندانپزشک مراجعه می‌کنند که می‌توانند از ارتودنسی شفاف استفاده کنید، ولی تنها یک درصد از آنها کاندید مناسبی برای جراحی پلاستیک هستند. دلیل آن هم این است که: برخی از انواع درمان به اندازه همخوانی با ارتودنسی‌های فلزی با ارتودنسی شفاف همخوانی ندارد. همچنین براکت‌های زیادی به رنگ دندان نیز در بازار وجود دارد که شاید همچون براکت‌های فلزی مشخص نباشند ولی همان کارایی را داشته باشند. باید به متخصص ارتودنسی خود اعتماد کنید، شاید او بگوید که نمی‌تواند با ارتودنسی شفاف یا سایر انواع براکت‌ها شما را درمان کند.
هزینه و زمان درمان متغیر است
بریس‌ها ارزان نیستند. میانگین هزینه درمان ارتودنسی هزینه ارتودنسی بسته به جایی که شما زندگی می‌کنید و آنچه که باید روی دندان‌های شما انجام شود، متغیر است. معمولاً ارتودنسی شفاف به اندازه بریس‌های فلزی هزینه دارند و گاهی هزینه بیشتری هم خواهند داشت. معمولاً هزینه درمان در شهرهای بزرگ بیشتر از شهرهای کوچک است. البته از شما انتظار نمی‌رود همه هزینه را یکجا پرداخت کنید. معمولاً هزینه قالب‌گیری و عکس رادیولوژی پانورامیک را جدا پرداخت می‌کنید.
چه مدت باید از ارتودنسی استفاده کنید؟ جواب این سوال به مورد هر شخص بستگی دارد. متوسط طول درمان ارتودنسی دو سال (۲۴ ماه) است. روش‌هایی برای وادار کردن دندان‌ها به حرکت سریعتر وجود دارد، ولی پیش از آنکه آنها را انتخاب کنید، تمام اطلاعات را درباره این نوع درمان کسب کنید. برای مثال یک روش شش ماهه وجود دارد که شامل یک جراحی نسبتاً دردناک فک برای رسیدن به اهداف آن است. پیش از انتخاب درمان بدانید چه چیزی را انتخاب می‌کنید. دو سال استفاده از بریس‌ها ممکن است بنظر زمان زیادی برسد، ولی سریعتر از آن چه که فکرش را بکنید خواهد گذشت و معمولاً بی‌خطرتر و مطمئن‌تر از روش‌های سریع و جدید است.
باید مراقبت خوبی از دندان‌هایتان انجام دهید
چرا به خودتان زحمت دهید و سال‌ها از عمرتان را صرف صاف کردن دندان‌هایتان کنید و بعد از آن از بهداشت دهانی خود غفلت کنید؟ هنگامی که از ارتودنسی استفاده می‌کنید، باید چند بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزنید، ترجیحاً پس از هر وعده غذایی. این کار ممکن است در ظاهر خیلی دردسر داشته باشد، ولی مطمئن باشید که به آن عادت خواهید کرد. در واقع، خودتان نیز می‌خواهید زود به زود دندان‌های خود را مسواک بزنید، زیرا غذا بین براکت‌ها گیر می‌افتد، که علاوه بر چندش آور بودن باعث بوی بدن دهان و پوسیدگی دندان می‌شود. حداقل باید دهان خود را پس از غذا خوردن مسواک کنید.
می‌توانید از مسواک‌های ارتودنسی یا مسواک‌های معمولی نرم استفاده کنید. مهمترین مسئله نظافت کامل بریس‌هاست، مطمئن شوید که هیچ ذره‌ای از غذا روی هیچ یک از براکت‌ها باقی نمانده است. باید حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. این کار ساده نیست، ولی محصولات "فلاس تریدر" زیادی در بازار وجود دارد که می‌تواند کمک کند. متخصص ارتودنسی به شما نحوه استفاده مناسب از مسواک و نخ دندان را نشان خواهد داد. حالا که حرف از مسواک زدن به میان آمد، به یاد داشته باشید که در دوره درمان ارتودنسی نباید از خمیردندان‌های سفید کننده استفاده کنید. این کار باعث می‌شود بعد از برداشتن بریس‌ها، دندان‌هایتان "دو رنگ" شود.
بله، برای مدتی درد خواهید داشت
بله، در ابتدا استفاده از ارتودنسی درد خواهد داشت. البته دردی در هنگام نصب آنها روی دندان وجود ندارد، درد و فشار یک یا دو روز بعد شروع می‌شود. نه تنها دندان‌هایتان درد خواهد داشت، بلکه براکت‌ها نیز داخل لثه‌ها و لب‌های شما گیر کرده و باعث درد دهان می‌شود. این موضوع خوشایند نیست، ولی خوشبختانه این وضعیت تنها چند هفته طول می‌کشد. به زودی بافت زخم داخل دهان شما ایجاد شده و همه چیز درد کمتری خواهد داشت. برای تسکین درد، دهان خود را با آب نمک گرم چند بار در روز بشویید، یا از دهانشویه استفاده کنید. برای درد از تیلنول یا موترین استفاده کنید نیازی به استفاده از مسکّن‌های نارکوتیک نیست. از موم ارتودنسی یا محافظ لب برای ارتودنسی استفاده نمایید. مرحله اولیه ارتودنسی اصلاً خوشایند نیست، ولی به زودی این دوره می‌گذرد. باید غذاهای نرم تغذیه در ارتودنسی مصرف کنید و به آرامی و با دقت زیاد بجوید. باور کنید یا نه، در چند ماه بعد، بریس‌ها اصلاً اذیتتان نخواهند کرد.
مراقب آلرژی باشید
بعضی از افراد نسبت به نیکل حساسیت دارند که در برخی براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی یافت می‌شود. برخی از مردم نیز نسبت به لاتکس حساسیت دارند که در حلقه‌های لیگاچور، الاستیک‌ها و دستکش‌های پزشکی وجود دارد. اخیراً دیده شده که برخی نسبت به موادی در پلاستیک تری‌های الاینر و ریتینرهای پلاستیکی حساسیت دارند.
اگر می‌دانید که نسبت به هر ماده‌ای آلرژی یا حساسیت دارید، با متخصص ارتودنسی خود در میان بگذارید. همیشه محصولات جایگزینی نیز وجود دارد که باعث بروز هیچ مشکلی برای شما نخواهند شد. حتی اگر پیش از این هیچگاه نسبت به ماده‌ای واکنش‌های آلرژیک نداشته‌اید، ممکن است بطور ناگهانی و در هر زمانی نسبت به یک ماده آلرژی پیدا کنید. اگر احساس می‌کند که ارتودنسی یا ریتینرهای شما باعث درد بیش از حد دهان شما شده‌اند، یا اگر دچار علائم عفونت تنفس فوقانی،کهیر یا تورم شده‌اید، با متخصص ارتودنسی خود در میان بگذارید. اگر احساس می‌کنید که گلویتان متورم شده یا واکنش‌های آلرژیک واضحی دارید، به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید. از این نوع واکنش‌ها سرسری نگذرید. واکنش‌های آلرژیک شدید می‌توانند در عرض چند دقیقه بیمار را بکشند.
باید پس از اتمام درمان ارتودنسی از ریتینرها استفاده کنید
پس از باز کردن بریس‌ها، متخصص ارتودنسی از دهان شما قالب گیری می‌کندتا یک مجموعه از ریتینرها برای شما تولید شود. نوع ریتینری که برای شما ساخته می‌شود به موردتان بستگی دارد. گاهی اوقات، متخصص ارتودنسی پیشنهاد می‌کند از ریتینرهای دائمی استفاده کنید تا از عدم حرکت دندان‌هایتان مطمئن شود.
جدا از ریتینرهای دائمی، دو نوع دیگر از ریتینر نیز وجود دارد که اکثر مردم استفاده می‌کنند.
- ریتینرهای هالی ساخته شده از آکریلیک و فلز. آکریلیک پشت دندان‌های شما و روی سقف دهان قرار می‌گیرد؛ بخش فلزی آن روی دندان‌هایتان. این نوع ریتینر قابل اعتمادترین نوع آن است. متخصص ارتودنسی می‌تواند فلز را کمی "تنظیم" کند تا هرگونه اصلاح کوچکی که باید روی دندان‌هایتان اعمال شود را ایجاد نماید.
- ریتینر اسیکس یک پلاستیک شفاف و همچون تری الاینر ارتودنسی نامرئی است. بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند از این نوع ریتینر استفاده کنند، ولی این ریتینر معایت زیادی دارد. خیلی از متخصصین ارتودنسی عقیده دارند از آنجایی که این نوع ریتینر سطح جویدنی دندان را می‌پوشاند، پس از درمان به خوبی سر جای خود "قرار نمی‌گیرد". به همین خاطر، گاهی اوقات، متخصصین ارتودنسی به بیمار هر دو نوع ریتینر را می‌دهند: یک ریتینر اسیکس برای استفاده در طول روز هنگامی که شما با مردم مراوده دارید و مواجه می‌شود و یک ریتینر هالی برای شب‌ها که در منزل می‌خوابید.
- فارغ از نوع ریتینری که برای شما تجویز می‌شود، مهمترین مسئله استفاده از آنها دقیقاً طبق تجویز متخصص است. اکثر افراد باید از ریتینرهای خود ۲۴ ساعت روز و هر ۷ روز هفته به مدت شش ماه استفاده کنند و سپس از آنها تنها در هنگام خواب استفاده کنند.
پس از این دوره جهت دریافت درجه Master یک سال دیگر به آموزش خود در این دانشگاه ادامه داد و تحقیقی دیگر با همکاری Dr. Gianelly به ثبت رساند. دکتر فتحیان در سال ۲۰۱۱ پس از ۱۹ سال کار و تحصیل به ایران بازگشت.
