ارتودنسی پیشگیری
ارتودنسی علاوه بر این که درمانی اصلاحی است، یک روش پیشگیری برای به هم ریختگی دندانها نیز محسوب می‌شود و برای جلوگیری از نامرتب و کج شدن یا به‌هم فشردگی دندانها و به هم ریختگی دندان به کار برده می‌شود. در حقیقت برخی کودکان با بهره‌گیری از ارتودنسی پیشگیری از نیاز به درمان‌های بسیار تهاجمی‌تر بعدی رهایی می‌یابند. پس از تکمیل ارتودنسی در کودکان در فک آنها فضای کافی جهت رویش دندان‌های دائمی ایجاد می‌شود، همچنین مراقبت های ارتودنسی بعد از درمان از اهمیت بالایی برخوردار است. در حالت ایده‌آل، دندان‌های فک بالایی و پایینی اصطلاحا جفت هستند به این معنا که دندان‌های فک بالا در حالت بسته‌ی فک‌ها، دقیقا بالای دندان‌های فک پایین هستند و نسبت به آن ها عقب یا جلوتر نیستند. با این حال در مواردی دندان‌های فک پایین جلوتر از دندان‌های فک بالا قرار می‌گیرند که به این حالت آندربایت گفته می‌شود. مشکل اندربایت در حال حاضر مشکلی شایع در بین کودکان و بزرگسالان است. مشکل آندربایت موجب می‌شود که والدین نسبت به سلامت دندان‌های کودک خود بسیار نگران شوند. اما در این مورد زیاد جای نگرانی نیست چرا که در اغلب موارد این مشکل به خودی خود برطرف می‌شود. اما در صورتی که با گذشت زمان این حالت برطرف نشود، لازم است که علت بروز این مشکل تشخیص داده شده و روش‌های درمانی ممکن مورد بررسی قرار گیرند.درمان مشکل آندربایت نه تنها برای حفظ سلامت دندانها لازم است بلکه می‌تواند برای حفظ اعتماد به نفس شما و مثبت بودن تصوری که از ظاهر خود دارید، ضروری باشد.
فهرست مطالب
ارتودنسی پیشگیری
درمان ارتودنسی زود هنگام، یا درمان فاز یک، معمولاً از سن ۸ یا ۹ سالگی برای درمان شلوغی دندان ها شروع می‌شود، حال آن که درمان فاز ۲ از حدود سن ۱۱ سالگی یا دیرتر آغاز می‌شود. هدف درمان زودهنگام اصلاح رشد فک و مشکل‌های خاص بایت، مانند آندر بایت، است. درمان زودهنگام فضای کافی را برای رویش دندان‌های دائمی ایجاد میکند و به این ترتیب لزوم کشیدن دندان در ارتودنسی در سال‌های آتی کاهش می‌یابد.
افراد نیازمند به ارتودنسی پیشگیری
- زود یا دیر افتادن دندان‌های شیری (افتادن دندان‌های شیری معمولاً از ۵ سالگی آغاز می‌شود و تمام دندان‌های دائمی تا سن ۱۳ سالگی درمی‌آید.)
- دشواری در جویدن و یا روی هم قرار دادن دندانها و گاز زدن
- تنفس از راه دهان
- مکیدن انگشت شست پس از ۵ سالگی
- اختلال‌های گفتاری
- بیرون زدن دندانها (دندان‌های بالا و پایین از یکدیگر دور می‌شوند.)
- دندانها به شیوه طبیعی و معمول روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند یا این که کوچکترین تماسی با هم ندارند.
- جابجا شدن فک هنگام باز کردن یا بستن دهان (کراس بایت)
- به‌هم فشردگی دندان‌های پیشین در سن ۷ یا ۸ سالگی
دلایل مشکلات ارتودنسی کودکان و نیاز یه ارتودنسی پیشگیری
مشکل‌های ارتودنسی بزرگسالان و کودکان مانند به‌هم فشردگی دندانها، فضای بیش از حد بین دندانها، اختلال در رشد فک، بیرون زدن و جلو بودن دندانها و مشکل بایت گاهی ارثی است و گاهی پیامد آسیب دیدن دهان، زود یا دیر افتادن دندان‌های شیری یا عادت مکیدن انگشت شست است.
تمام دندان‌های شیری اکثر کودکان معمولاً پیش از سن ۱۳ سالگی می‌افتد و استخوان‌های فک پیش از پایان دوره نوجوانی و آغاز دهه دوم زندگی محکم و رشدشان متوقف می‌شود. ارتودنسی دندان‌های بزرگسالان معمولاً زمان بیشتری می‌برد و گاهی کشیدن دندان برای ارتودنسی یا جراحی دهان و دندان و فک ضرورت می‌یابد. اما اگر درمان ارتودنسی پیشگیری در سنین کودکی آغاز شود، نیازی به انجام ارتودنسی در سن بالا و در دوره بزرگسالی نخواهد بود و احتمال ضرورت یافتن کشیدن دندان یا جراحی بسیار ناچیز یا حتی صفر خواهد بود.
اگر کودک در سنین ۷ تا ۸ سالگی است و نشانه‌هایی از لزوم انجام ارتودنسی وجود دارد یا این که پزشک خانواده توصیه به مراجعه به متخصص ارتودنسی کرده است، با همکاران ما در کلینیک ایران ارتودنسی تماس بگیرید تا وقت مشاوره‌ای برای دانستن مزایا و عوارض ارتودنسی کودکان را برایتان تنظیم کنند. متخصصین ما ابتدا معاینه اولیه را انجام می‌دهند و سپس با شما در مورد بهترین اقدام‌های ممکن برای ایجاد لبخندی زیبا و رویایی در چهره کودک دلبندتان و مراقبت های بعد از ارتودنسی به گفتگو می‌نشینند.
مهم ترین روش های درمانی در ارتودنسی پیشگیری
پرکاربردترین روش‌های ارتودنسی پیشگیری عبارت‌اند از:
فضا نگهدارنده
دندان‌های شیری دندان‌های دائمی را به سمت موقعیت‌شان هدایت می‌کنند؛ بنابراین اگر دندان‌های شیری در اثر سانحه یا بیماری دهان و دندان زودتر از موعد بیافتد، باید از فضا نگهدارنده استفاده کرد. اگر فضا حفظ نشود، دیگر دندان‌های کناری به سمت این فضای خالی حرکت می‌کنند و اجازه نمی‌دهند دندان‌های دائمی دربیایند یا این که پس از رویش دندان مشکل به‌هم فشردگی و یا نامرتب بودن ایجاد می‌شود. با استفاده از مراقبت های ارتودنسی و همین وسیله ساده می‌توان ماه‌ها درمان آتی ارتودنسی کودک را کوتاه‌تر کرد.
هدایت رویش دندان
چنانچه درمان هنگام رویش دندان‌های دائمی پیشین، حدود ۶ سالگی، شروع شود، می‌توان از بروز مشکل به‌هم فشردگی جلوگیری کرد. برای این منظور باید فضای بیشتری برای دندانها ایجاد شود تا نظم طبیعی دندانها برقرار شود. پزشک با توجه به بررسی فضای موجود تشخیص می‌دهد که آیا بهره‌گیری از این روش پیشگیری لازم است یا خیر.
کشیدن زودهنگام دندان
دندان‌های شیری گاهی در زمان مناسب نمی‌افتند یا این که اگر مداخله صورت نگیرد، همچنان در جای خود باقی می‌مانند. در چنین مواردی ممکن است به دلیل باقی ماندن دندان‌های شیری در جای خود، دندان‌های دائمی در محل نامناسبی بروید. در این صورت یگانه راه حل کشیدن دندان شیری است تا دندان جدید بتواند بدون مشکل در جای مناسب و با در اختیار داشتن فضای کافی بروید.
مکیدن انگشت شست
مکیدن شدید و مداوم انگشت شست باعث می‌شود فک یا دندان‌های بالایی رو به جلو حرکت کند و مشکل اور بایت به وجود بیاید که برطرف کردن آن به درمان ارتودنسی(سیم کشی دندان)گسترده نیاز دارد. با استفاده از لوازم مخصوص می‌توان از مکیدن انگشت شست و به تبع آن درمان پرهزینه ارتودنسی جلوگیری کرد.
هدگیر دندان
استفاده از هدگیر یکی از روش‌های پیشگیری است که به کمک آن می‌توان شیوه روی هم قرار گرفتن دندان‌های آسیای بالا و پایین را اصلاح کرد یا فضای بیشتری را برای رویش منظم دندان‌های دائمی ایجاد نمود. هدگیر معمولاً در خانه و شب هنگام زمان خواب استفاده می‌شود.
مراقبت های بعد از ارتودنسی پیشگیری
بریس راهکار موثری برای مرتب کردن دندانها است. در واقع دانستن بایدها و نبایدهای مربوط به مراقبت‌های ارتودنسی روند درمان را تسریع میکند. علاوه بر آن که در وقت‌های تعیین شده به متخصص ارتودنسی مراجعه می‌کنید، توصیه‌های زیر را نیز برای بهتر مراقبت کردن از بریس و تسکین درد و ناراحتی خود به کار بندید.
مدیریت درد
چسباندن براکت‌ها روی دندانها و سیم‌کشی دندانها فقط یک تا دو ساعت طول می‌کشد و پس از آن قدری احساس ناراحتی خواهید کرد. دندانها پس از جایگذاری بریس حساس‌تر می‌شود و در دهان احساس درد می‌کنید. البته این عوارض موقتی است و ظرف تقریباً یک هفته برطرف می‌شود. همچنین چون دهان هنوز به بریس عادت نکرده است، ممکن است زخم‌هایی در دهان ایجاد شود. چون ارتودنسی به ویژه در روزهای اولیه پس از تنظیم بریس با درد و ناراحتی مختصری همراه است، متخصص ارتودنسی توصیه میکند که غذاهای نرمی مانند سوپ، پوره سیب زمینی و ماست در این دوران میل کنید. همچنین متخصص مسکن نیز برای تسکین درد تجویز میکند.
به خاطر داشته باشید که دندانها در طول دوران ارتودنسی گاهی بدون هیچ علت مشخصی درد می‌گیرند. برای جلوگیری از زخم شدن دهان کافی است که در چند هفته نخست درمان از موم ارتودنسی استفاده کنید. موم را روی براکت‌هایی بزنید که بافت دهان را تحریک میکند، به این ترتیب سایش بین براکت‌های زبر و دهان به حداقل می‌رسد.
دیگر مراقبت‌های دوران ارتودنسی
دست‌کم یک ماه طول می‌کشد تا به بریس عادت کنید، اما پس از گذشت شش ماه گاهی حتی فراموش می‌کنید که بریسی هم در دهان دارید. توصیه‌های زیر را برای سریع‌تر و موثرتر کردن درمان رعایت کنید:
- اگر از بریس استفاده می‌کنید یا دندان‌هایتان سیم‌کشی است، حتماً بلافاصله بعد از صرف غذا مسواک بزنید: اگر امکان مسواک زدن نداشتید، دهان را با آب شستشو دهید. نخ کشیدن به اندازه مسواک زدن مهم است.
- از خوردن خوراکی‌های چسبناک و سفت مانند آدامس، نان سفت دور پیتزا، دنده و بیسکویت خودداری کنید.
- ویزیت‌های دوره‌ای دندانپزشکی برای ارزیابی سلامت دهان و دندان و تصمیم‌گیری درباره تنظیم بریس مهم است.
ارتودنسی راهکار موثری برای اصلاح ناهنجاری‌های بایت و صاف و مرتب کردن دندانها است. برای این که حداکثر استفاده را از درمان ببرید، باید از چگونگی مراقبت از بریس و روش‌های تسکین درد و ناراحتی اطلاع داشته باشید.
سوالات متداول والدین در مورد ارتودنسی پیشگیری کودکان
۲۰% از کودکانی که به درمان ارتودنسی نیاز دارند، با انجام دادن ارتودنسی پیشگیری از مزیت بهبود رشد فک و دندانها، متقارن شدن صورت و ارتقاء اعتماد به نفس برخوردار می‌شوند. چنانچه با ارتودنسی پیشگیری آشنایی ندارید، می‌توانید پاسخ‌های متداول‌ترین سوالات والدین درباره ارتودنسی پیشگیری را در این بخش مطالعه کنید.
کودک را در چه سنی باید برای معاینه نزد متخصص ارتودنسی برد؟
بر اساس توصیه انجمن ارتودنسی، اکثر کودکان باید پیش از ۷ سالگی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند تا مشخص شود که آیا ضرورتی برای انجام درمان ارتودنسی زود هنگام وجود دارد یا خیر و بهترین زمان انجام این درمان احتمالی تعیین شود. بسیاری از دندانپزشکان از آموزش لازم جهت تشخیص زودهنگام مشکلات ارتودنسی برخوردار هستند و در صورت لزوم کودک را پیش از سن ۷ سالگی به متخصص ارتودنسی معرفی می‌کنند اینکار از پرداخت هزینه ارتودنسی دندان کودکان در بزرگسالی جلوگیری میکند .
دلیل معاینه کودکان در سنین پایین چیست؟
درمان و تشخیص زودهنگام باعث می‌شود دندانها در موقعیت بهتری دربیایند، فضای کافی برایشان وجود داشته باشد و احتمال شکستگی دندان‌های پیشین بیرون زده کاهش یابد. اگر درمان در سنین پایین شروع شود، متخصص ارتودنسی سریع می‌تواند رشد فک و دندان دائمی در حال رویش را هدایت کند و عرض قوس‌های دندانی یالایی و پایینی را تحت کنترل درآورد، فضای کافی برای دندان‌های دائمی ایجاد کند، ضرورت کشیدن دندان را از بین ببرد، احتمال بروز اختلال‌های دندانی را کاهش دهد، عادت مکیدن انگشت شست را از بین ببرد و ناهنجاری‌های گفتاری یا بلع را برطرف کند. به دیگر سخن، ارتودنسی پیشگیری درمان ارتودنسی سال‌های آینده و پس از رویش دندان‌های دائمی را ساده میکند. ارتودنسی سریع می‌تواند تنها برای دندان‌های بالا یا برای هر دو ردیف بالا و پایین انجام شود. قیمت ارتودنسی سریع با توجه به تعداد دندان‌های مورد درمان و نوع ونیر مورد استفاده تعیین می‌شود.
آیا ارتودنسی پیشگیری برای تمام کودکان مفید است؟
ارتودنسی پیشگیری لزوماً برای تمام کودکان مفید نیست. بعضی مشکل‌های ارتودنسی را می‌توان با سهولت و کارایی بیشتر در دوره نوجوانی، یعنی پس از رویش تمام دندانها اصلاح کرد. برای رفع شماری از مشکلات ارتودنسی اسکلتی باید تا زمان رشد کامل یا بیشتر دست نگه داشت. پزشکان برنامه درمانی را بر مبنای نیازهای منحصر به فرد هر کودک طرح‌ریزی می‌کنند. اگر پزشک تشخیص دهد که کودک آمادگی لازم را برای شروع درمان ندارد، برنامه درمان ارتودنسی به تعویق افکنده می‌شود.
ارتودنسی علاوه بر خلق لبخند زیبا چه مزایای دیگری دارد؟
ارتودنسی عملکرد بایت و دندانها را بهبود می‌بخشد، پاکسازی بیشتر و بهتر دندانها را ممکن می‌سازد، از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند و طول عمر دندان طبیعی را افزایش می‌دهد.
آیا در صورت بهره‌گیری از ارتودنسی پیشگیری باز هم استفاده از براکت در دوران بزرگسالی ضروری خواهد بود؟
ارتودنسی پیشگیری مشکلات قابل توجه را اصلاح میکند، از بروز مشکلات شدیدتر جلوگیری میکند و درمان آتی را ساده‌تر می‌سازد. چون تمام دندان‌های دائمی در زمان ارتودنسی پیشگیری درنیامده‌اند، این روش مرتب بودن نهایی دندانها را تضمین نمی‌کند. یک مرحله درمانی جامع کوتاه (فاز ۲ ـ براکت کامل) در دوره نوجوانی و پس از رویش تمام دندان‌های دائمی معمولاً فرایند اصلاح را تکمیل میکند. بااین حال ممکن است با توجه به شرایط، نیازی به درمان ارتودنسی در بزرگسالان نباشد.
آیا هنگام انجام ارتودنسی باید به دندانپزشک خانوادگی هم مراجعه کرد؟
بیماران دارای براکت و دیگر وسایل ارتودنسی باید برای تمیز نگه داشتن لثه‌ها و دندانها بیشتر تلاش کنند. توصیه می‌کنیم به منظور تامین بالاترین سطح بهداشت دهان و دندان هر ۶ ماه یک بار در طول درمان ارتودنسی برای معاینه و پاکسازی دندان و جلوگیری از عوارض بعد از ارتودنسی به دندانپزشک معالج خود مراجعه نمایید.
پس از این دوره جهت دریافت درجه Master یک سال دیگر به آموزش خود در این دانشگاه ادامه داد و تحقیقی دیگر با همکاری Dr. Gianelly به ثبت رساند. دکتر فتحیان در سال ۲۰۱۱ پس از ۱۹ سال کار و تحصیل به ایران بازگشت.
